HEEMKUNDEKRING
OP DE BEEK
PRINSENBEEK
Beeldbank Bibliotheek
|
|
HEEMKUNDEKRING
|
|
|
| Heemkundekring 'Op de Beek' → Beeldbank Bibliotheek → Zoekresultaat |
|
Aantal gevonden publicaties : 3 (uit: 659)
|
||
| ||
Klik op publicatie voor vergroting en meer informatie
| 1. |
|
Boeknummer: 00140
Kasteel Boschdal. Bolwerk van Beeks verzet Oorlog -- Tweede Wereldoorlog, Prinsenbeek (2013) [Rinie Maas] Kasteel Boschdal. Bolwerk van Beeks verzet Dit boek is via deze link verkrijgbaar in de winkel van Heemkundekring Op de Beek. VOORWOORD AD VAN MELIS VOORZITTER HEEMKUNDEKRING OP DE BEEK Bij de research ten behoeve van zijn vorige boek over het drama op de Vloeiweide stuitte schrijver Rinie Maas regelmatig op de relatie met de ondergrondse in Beek. Dat was voor hem aanleiding om alle verhalen die hierover de ronde deden te bundelen en te analyseren en, waar nodig en mogelijk, met elkaar te verbinden. Het leverde zeer verrassende onthullingen en conclusies op en resulteert in dit boek met nader onderzochte maar vooral ook onbekende verhalen waarbij alle geheimen ontsluierd worden. Niet kon worden vermoed dat Boschdal als bolwerk van het Beekse verzet zelfs ook landelijk in zijn soort een unicum is geweest. Het landgoed Boschdal heeft in de loop der tijd verschillende functies gehad. Na een aantal jaren hockeyaccommodatie te zijn geweest is het nu een prachtige golfbaan, waar het goed toeven is. Eens was het echter een fraai landgoed met een sierlijk landhuis oftewel in de volksmond: een kasteel. Over dit in 1946 gesloopte kasteel is in het verleden al menigmaal geschreven. Dat is ook niet zo verwonderlijk want dit landgoed heeft een opmerkelijke historie zoals u in dit boek zult merken. Naast de min of meer bekende lotgevallen van de daar in de tweede helft van de 19e eeuw wonende familie van Alvay Rengers-van Bijlandt, waren er echter ook al jarenlang geruchten over de gebeurtenissen die zich daar en in ons dorp in de Tweede Wereldoorlog, kort voor de bevrijding van Beek op 30 oktober 1944, afspeelden. Maar men wist er vaak het fijne niet van. Daar komt nu met dit boek een einde aan. Tevens getuigen de verhalen van de bekende gemeenschapszin van Prinsenbeek. Die is dus niet alleen van deze tijd, maar blijkbaar altijd al aanwezig geweest. En zeker in moeilijke tijden komt deze mooie Beekse eigenschap zeer van pas. Oorlog en verzet vragen immers veel van mensen, zeker waar het op elkaar vertrouwen en kunnen steunen aankomt. Dit boek verhaalt over bijzondere gebeurtenissen die van alledaagse mensen bijzondere mensen maakten en hen tot daden brachten die ieders respect verdienen. De heemkundekring is erg verheugd over het initiatief van Rinie Maas om het oorlogsverleden van het landgoed Boschdal en het dorp Beek in een boek vast te leggen. Hij is als geen ander daartoe in staat vanwege zijn vermogen om mensen te enthousiasmeren en te motiveren om hieraan mede te werken. Samen met zijn vlotte, toegankelijke en intrigerende schrijfstijl heeft dit geleid tot een zeer lezenswaardig en uniek boek. Hiermee is wederom een waardevolle nieuwe stap gezet op de eindeloze weg van de geschiedschrijving van ons dorp en het invullen van de open plekken daarin. De dank van het bestuur van de heemkundekring Op de Beek en zeker ook van alle lezers gaat uit naar de schrijver en al degenen die hem hun medewerking gegeven hebben. Speciaal willen wij iedereen bedanken die voor dit boek hun - vaak persoonlijke - verhalen en ervaringen met ons wilden delen. Prinsenbeek, 26 september 2013 Ad van Melis Voorzitter Heemkundekring Op de Beek OORLOGSGEHEIM VAN BEZET DORP VAN DE SCHRIJVER Dit boek 'Oorlogsgeheim van bezet dorp', vervolg op 'Brabants oorlogsdrama Vloeiweide', schrijf ik niet voor de mooiigheid; noch voor de wetenschap al moet die cultureel wel haar eigen plaats worden toegekend, noch voor welk andere (elitair) literair doel ook. In het boek schrijf ik Boschdal, het kasteel dat in het laatste oorlogsjaar 1944 een hoofdrol vervult als een knooppunt van verzet, consequent met 'sch' omdat het in de tijd van haar bestaan zo gespeld wordt. Het roept sfeer op, zo'n woord. Verder heb ik niets te verantwoorden. Ik schrijf dit boek 'Oorlogsgeheim van bezet dorp' namelijk door verwondering en verbazing en door naarstig gezochte en opgedane kennis. Ik ken de oorlogstijd op Beek allereerst uit mijn jeugdjaren en vooral door verhalen van mijn hooggeachte en lieve ouders Willem Maas en Rika van der Westen als ook van mijn opa en oma's, mijn vele ooms en tantes en bekenden uit mijn jongelingentijd en door overlevering. Honderden keren heb ik ze geboeid gehoord. Ik heb er in dit boek niettemin een uiterst selectief en spaarzaam gebruik van gemaakt. Ik heb vooral de Bekenaren zélf, aan de hand van vele in terviews, met de onontbeerlijke steun van Janus Jochems, Wim Spapens en Frans Dikmans, laten vertellen, zoals het een chroniqueur betaamt. Als ik zelf aan Beek denk dan herinner ik me als kind de zon en de maan, de hemellampen die nergens mooier konden zijn dan daar, de molen aan het Moleneind, het geheimzinnige Liesbos, de eindeloos groene weilanden langs de Bredestraat, het zindelijke dorpje met zijn prachtige Markt; zijn immer geschrobde stoepen, de overal koerende duiven, de pastoor en zijn kapelaans met hun zwarte soutanes uit het interbellum gestapt, de bel van de koster en knielende mensen omdat ons Heer voorbijging voor bediening en berechting. De gedachte aan al die gemoedelijke mensen en hun stervenden, die in hun laatste uren intense bijstand krijgen van de buurt, ontroert me nog altijd en Beek is in de dienst aan een ander Beek gebleven. Ik hoor de welluidende namen bij ooms en tantes over Kèsje Gommeren, Tinus Taks en Jan de Kopere. Over de oorlog hebben mijn vader en moeder spannende maar ook liefelijke dingen verteld. Waarvan zuinig gebruik gemaakt is door mij. Ik zag in de jaren na de oorlog op het vredige Beek overal onschuld en zo was het ook in de jaren daarvoor. Ik vraag me in gemoede af, na anderhalf jaar onderzoek en schrijven en herschrijven, nu alles is voltooid, of de Duitsers het september 1944 ook niet zo gezien hebben? Het is - zeg ik meteen - niet waar; het is totaal niet waar; het is ook helemaal niet het verhaal dat ik u vertel maar het is bijna voorstelbaar dat het Duitse leger, dat niet de moed had om tijdig tegen Boschdal, bolwerk van Beeks verzet, op te treden, door dit vredelievende en bij uitstek Brabantse dorpje bedwelmd en betoverd is geraakt. Het is een hypothese met héél véél dichterlijke vrijheid. Als een welgemeende ode aan mijn geboortedorp après la lettre. De echte feiten over de oorlog op Beek zijn anders; soms ijzingwekkend en bikkelhard en die vertel ik aan u. Ik schrijf dit boek voor mijn geboortedorp Beek en de regio om ons te verplaatsen in de tijd van toen. Van de mensen vertel ik hun geschiedenissen, ook de dramatische, om ons te verbinden met elkaar. Misschien wat troost te schenken of zo mogelijk wat vreugde. In dat geval een zonnestraaltje te zijn. Ik hou me aan de archieven, de getuigenissen, de literatuur terzake en aan de feiten. Ik maak gebruik van de onvervreemdbare plicht van de schrijver van verbeelding en inlevingsvermogen om het zicht op de oorlog 1940-1944 op Beek en in West-Brabant zo helder en scherp mogelijk naar voren te brengen. Ik herinner aan de mensen om hun blijvend een naam te geven en omdat 'herinneren', volgens de beroemde Russische schrijvers, 'het door God gegeven broertje is van de liefde'. Prinsenbeek, 26 september 2013, Rinie Maas Uitgeverij Vorsselmans Zundert; |
| 2. |
|
Boeknummer: 00141
Oorlog op de Beek. Prinsenbeek 1940-1944 Oorlog -- Tweede Wereldoorlog, Prinsenbeek (1994) [Hans Luiken] Oorlog op de Beek. Prinsenbeek 1940-1944 VOORWOORD Prinsenbeek herdenkt op 30 oktober 1994 dat 50 jaar geleden onze gemeente door het Poolse 10e regiment werd bevrijd uit oorlogshanden. De strijd voor vrijheid en vrede werd beslecht met de dood van velen. De meest bewogen periode uit onze geschiedenis heeft in Prinsenbeek en in Polen blijvend sporen van leed en verdriet getrokken. Uit groot respect en blijvende dankbaarheid jegens allen die zich hebben ingezet voor onze bevrijding, willen wij in het laatste weekend van oktober stilstaan bij de oorlogsperiode 1940-1944. Juist ook om deze periode voorde toekomst levend te houden. Onze vrijheid van vandaag is immers verworven door verzet en oorlogsleed van toen. Het stelt ons blijvend voor de plicht vrijheid en vrede niet als een vanzelfsprekendheid te accepteren maar er steeds bewust en zorgvuldig mee om te gaan. Omdat onze toekomst gebouwd wordt op de fundamenten van onze geschiedenis, heeft het college van burgemeester en wethouders het streekarchivariaat De Markkant verzocht de oorlogsgeschiedenis van Prinsenbeek te beschrijven. De archivaris vond Hans Luiken, inwoner van onze gemeente, bereid om het verhaal te schrijven. ‘Oorlog op de Beek’ vormt daar- door voor de komende generaties een blijvend document om bewust stil te staan bij het oorlogsleed van 1940-1944. Oktober 1994 Drs. C.J.G.M. de Vet Burgemeester van Prinsenbeek TEN GELEIDE Vijftig jaar geleden is ons dorp, toen nog Beek, bevrijd door de Polen. Bij het Nieuw Veer sneuvelde ver van hun vaderland een groot aantal van deze dappere mannen. Zij hadden een lange tocht achter zich. In Beek heerste een mengeling van vreugde, verdriet en angst. Vreugde was er om de vrijheid. De bezetter en zijn helpers kregen het pak slaag waar men zo op had gehoopt. Verdriet was er om de dorpsgenoten die om het leven waren gekomen, angst om de oorlog die nog voortwoedde. V-l’s, vliegende bommen, en granaten sloegen nog rondom het dorp in. Ook was er de angst over het lot van de mensen die nog niet waren teruggekeerd. Dit boekje is geschreven om een indruk te geven van het leven in Beek in de periode 1940-1944. Getracht is zoveel mogelijk facetten te belichten. Over het één is natuurlijk meer terug te vinden dan het ander. Gelukkig zijn veel authentieke verslagen bewaard gebleven. Toch is dit boek niet volledig. Veel betrokkenen zijn immers niet meer in leven. Voor aanvullingen en verbeteringen houd ik mij dan ook aanbevolen. Ik ga door met het vastleggen van de Beekse oorlogsgeschiedenis. De oorlog heb ik zelf niet meegemaakt en ik heb steeds in vrijheid geleefd. In de loop der jaren heb ik gesprekken gehad met Nederlandse oud-militairen, verzetsmensen, geallieerde vliegeniers, militairen en mensen die onderduikers hielpen. Natuurlijk ook met familieleden van slachtoffers en gewone burgers. Ik ben zeer dankbaar voor het door hen in mij gestelde vertrouwen. Ook wil ik de medewerkers van de diverse musea en archieven voor hun waardevolle hulp bedanken. Mijn dank gaat verder uit naar de gemeente Prinsenbeek die dit boek heeft willen uitgeven. De nieuwe generaties moeten aan de Tweede Wereldoorlog worden herinnerd. Zij moeten een volgende oorlog voorkomen door de symptomen tijdig te herkennen. De geschiedenis kan ons veel leren. Niet zo langgeleden stond ik op een geallieerde begraafplaats. Ik zag honderden graven, veel van de soldaten hadden mijn leeftijd toen ze sneuvelden. Hun dood veroorzaakte onnoemelijk leed onder familie, verloofden, echtgenotes, kinderen en vrienden. Hun strijd en de inzet van vele anderen leidden er toe dat de oorlogsmachine van de zogenaamde Asmogendheden langzaam maar zeker vastliep. Witte kruizen in het groen, hun offer is niet voor niets geweest. Prinsenbeek, oktober 1994 Hans Luiken Gemeente Prinsenbeek en Streekarchivaat De Markkant; |
| 3. |
|
Boeknummer: 00330
Otto Smik. De Tsjechoslowaakse oorlogsvlieger die twee keer in Nederland neerstortte. Oorlog -- Tweede Wereldoorlog, Prinsenbeek (2019) [Dr J. Rajlich] Originele uitgave:'Spitfire nad Evropou'. 2004. Vertaald in het nederlands door J.D. Brinksma in 2019. Levensverhaal van oorlogsvlieger Otto Smik met ondermeer zijn onderduikperiode in Prinsenbeek. Een rijk gedocumenteerde biografie uit de tweede wereldoorlog met veel foto's, een personenregister en noten. INHOUD Voorwoord.............................................................................6 Inleiding.............................................................................8 1. Otto’s jeugd in Georgië en Slowakije..............................................12 2. Betoverd door het zweefvliegen....................................................14 3. Op de vlucht......................................................................17 4. De vliegopleiding.................................................................23 5. Een bitter begin..................................................................37 6. Een veelbelovende lente...........................................................39 7. Een warme zomer...................................................................52 8. Een glorieuze herfst..............................................................70 9. Otto als schietinstructeur........................................................78 10. De tweede operationele tour......................................................81 11. Succesvol tijdens de Invasie.....................................................94 12. Confrontatie met de vliegende bommen.............................................111 13. Dienend als vluchtcommandant.....................................................116 14. Neergeschoten!...................................................................125 15. De ontsnapping...................................................................130 16. Dienend als Squadroncommandant...................................................142 17. Zijn laatste vlucht..............................................................148 18. Otto’s laatste rustplaats........................................................152 Noten ...............................................................................162 Bijlagen.............................................................................177 Afkortingen en verklarende woordenlijst..............................................190 Overzicht rangen.....................................................................193 Over de schrijver, Dr. Jiri Rajlich..................................................194 Index persoonsnamen..................................................................195 Index plaatsnamen....................................................................198 Index overige zaken..................................................................202 VOORWOORD Zwolle, september 2019 Dit boek - een Nederlandse vertaling en bewerking van Spitfire nad Evropou van dr. J. Rajlich - is het resultaat van wat onschuldig begon met een zoektocht naar meer informatie over de gebeurtenissen tijdens de luchtoorlog rondom Zwolle. De Tsjechoslowaakse oorlogsvlieger Otto Smik was 22 jaar toen hij sneuvelde nabij de Bloksteeg in Zwolle-Zuid. Wie was deze Otto Smik? Waar kwam hij vandaan? Wat dreef deze Tsjechoslowaakse piloot in dienst van de Britse Royal Air Force? Deze vragen stelde ik mezelf ook zo’n 3 jaar geleden. Bij mijn zoektocht naar meer details over deze Smik kwam ik in contact met de Tsjechische onderzoeker en auteur dr. Jiri Rajlich. Van dr. Rajlich kreeg ik zijn boek Spitfire Nad Evropou (Spitfire boven Europa) uitgegeven in 2004 toegestuurd dat hij had geschreven over het leven van Otto Smik. Aangezien dit in de Tsjechische taal was uitgegeven kreeg ik van hem later ook het ongepubliceerde Engelse manuscript toegestuurd. Deze uitgave is de Nederlandse vertaling en bewerking van dat manuscript. Een aantal vragen kwam naar boven bij het lezen van het manuscript. Was Otto nu een Tsjech? Een Slowaak? Een Geor- giër? Was hij Joods? In zowel het huidigeTsjechië als Slowakije wordt hij nog altijd gezien als een nationale held. Maar het beste antwoord op deze vragen is wellicht dat hij boven alles een Europeaan was en streed tegen onrecht. Voor mij stond in ieder geval vast dat het levensverhaal van Otto Smik ook naar het Nederlands moest worden vertaald en uitgegeven. Ge- zien zijn bijzondere achtergrond en zijn onderduikperiode in Nederland verdient hij een boek opdat we hem niet vergeten! In vogelvlucht komen alle facetten van het leven van Otto Smik aan bod: zijn jeugd in Georgië en Slowakije, de vlucht naar Frankrijk, na de val van Frankrijk zijn vlucht o.a. via Syrië (Aleppo) en Libanon naar Engeland. Syrië en Libanon kennen we inmiddels als landen verscheurd door burgeroorlogen. De recente beelden van de bombardementen op Aleppo en de vluchtelingen uit Syrië staan haaks op de situatie 75 jaar geleden. Bijzonder dat het huidige verscheurde Syrië destijds een toevluchtsoord was voor vele inwoners van Europa, op de vlucht voor de Duitse overheersers. Otto Smik volgde zijn vliegopleiding bij de RAF in Engeland en Canada en vloog vervolgens vele missies bij verschillende RAF Squadrons. Hij behaalde meerdere luchtoverwinningen op Duitse toestellen en crashte twee keer met een Spitfire in Nederland. klik op de pijlpunt links voor het volledige voorwoord Flying Pencil NL; |