HEEMKUNDEKRING OP DE BEEK PRINSENBEEK Beeldbank Bibliotheek

 

Aantal gevonden publicaties : 57   (uit: 659) Getoond wordt publicatie : 1 t/m 30	Uitgebreid zoeken
Gesorteerd op:  Boeknummer

1.

Boeknummer: 00316   De Nederlandse Vlag in heden en verleden Historie -- Nederland, algemeen           (1990)    [Derkwillem Visser] De Nederlandse Vlag in heden en verleden Kennis en feiten rondom de Nederlandse vlag Dit boek is opgedragen aan hen die hun leven gaven voor het verkrijgen en behouden van onze vrijheid en ons democratisch staatsbestel. Inhoud Woord vooraf 7 Vlaggen in het algemeen 9 Vlagen kleur 12 De Nederlandse vlag 14 Het Nederlandse staatswapen 35 Het Nederlandse volkslied 42 De kroonjuwelen 45 De Koninklijke vlaggen 48 Vlaggen en wapens van de Nederlandse provincies 58 Groningen 58 Friesland 60 Drenthe 63 Overijssel 65 Utrecht 66 Gelderland 67 Noord-Holland 68 Zuid-Holland 70 Zeeland 72 Noord-Brabant 74 Limburg 75 Flevoland 77 Vlaggen en wapens van de Nederlandse Antillen 79 De Nederlandse Antillen 79 Aruba 80 Bonaire 82 Curaçao 83 St. Maarten 85 St.Eustatius 85 Saba 86 Internationale vlaggen in Nederland 87 Vlaggenprotocol 89 Literatuur 95 Woord vooraf Met deze uitgave heb ik niet de intentie de levensloop van onze nationale driekleur te vervolgen door middel van een onderzoek op wetenschappelijke basis. In het verleden hebben reeds diverse gerenomeerde historici boekwerken geschreven over het ontstaan van de Nederlandse vlag, een onderwerp dat zelfs nog in de jaren dertig van de twintig- ste eeuw aanleiding gaf tot een soort vlaggenoorlog, met als inzet de vraag: rood, wit en blauw of... oranje, wit en blauw? Ik heb hier geen andere pretentie dan de lezer te laten zien waarom wij thans een vlag hebben met drie horizontale banen, van boven naar beneden: rood, wit en blauw. Niet alleen de nationale vlag wordt besproken; we gaan in een soort vogelvlucht terug naar het verleden en daarna in een boog naar het heden, daarbij passerende de vlaggen van onze provincies en de andere gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden. De Koninklijke vlaggen worden niet vergeten. Aandacht wordt ook besteed aan het vlaggcnprotocol en aan vlaggen die in ons land gebruikt worden door de in Nederland wonende en werkende minderheden. Ik zou dus willen zeggen: ‘fasten your seatbelts' en veel lees- en kijkgenot! Amsterdam, augustus 1990 Derkwillem Visser Jr. De Bataafsche Leeuw Amsterdam;

2.

Boeknummer: 00322   Moed en Deugd. Ridderorden in Nederland. De ontwikkeling van een eigen wereld binnen de Nederlandse samenleving. Dl 1 Historie -- Nederland, algemeen           (2003)    [J.K.van Zelm van Eldik] Geschiedenis van de ontwikkeling van de Nederlandse ridderorden in Nederland. Twee delen met kleurillustraties, bijlagen, noten en naamregisters voor deel 2 zie ook 00323 INHOUD 13 WOORD VOORAF 15 TEN GELEIDE 19 VERANTWOORDING 21 1.INLEIDING 21 Ontstaan en ontwikkeling van orden en onderscheidingen 21 Ridderorden 28 Onderscheidingen 35 2. OUDE RIDDERORDEN IN ONZE LANDSTREKEN ORDE VAN SINT-JACOB, ORDE VAN SINT-ANTONIUS, ORDE VAN DE TUIN, ORDE VAN HET GULDEN VLIES 35 Algemeen 35 Orde van Sint-Jacob 38 Orde van Sint-Antonius 47 Orde van de Tuin 54 Orde van het Gulden Vlies 61 3. OUDE RIDDERLIJKE ORDEN OF GEESTELIJKE RIDDERORDEN IN NEDERLAND ORDE VAN SINT-JAN, ORDE VAN DE TEMPELIERS, DUITSCHE ORDE, ORDE VAN HET HEILIG GRAF 61 Algemeen 61 Orde van Sint-Jan; Maltezers en Johanniters; van het Heilige Land naar Europa 64 Johanniters in Duitsland en in Nederland 79 Maltezers in Nederland 81 Orde van de Tempeliers 81 Ridderlijke Duirsche Orde Balije van Utrecht 98 Orde van het Heilig Graf MOED EN DEUGD 101 4. RIDDERORDEN IN DE FRANSE TIJD ORDE VAN DE UNIE, ORDE VAN DE REUNIE 101 Orde van de Unie 101 Ontstaan 113 Ordeleden 117 Functionarissen 117 Plechtigheden 119 Administratie, Financiën en Goederen 120 Ordetekenen 150 De orde spreuk 150 Kostuum en degen 152 Orde van de Reünie 161 Slot 163 5. AANLOOP TOT DE INSTELLING VAN TWEE RIDDERORDEN IN HET JAAR 1815 163 Grondwetsartikel en eerste opzet 165 25 maart 1815 Eerste voorstel van luitenant-generaal J.W. Janssens; de achtergrond van de stichting van de Militaire Willems-Orde 166 In Nederland 168 In België 171 26 maart 1815 De koning schakelt de Hoge Raad van Adel in 172 28 maart 1815 Eerste advies van de Hoge Raad van Adel 173 1 april 1815 Tweede voorstel van luitenant-generaal J. W. Janssens 174 2 april 1815 Reactie van de koning op het eerste advies van de Hoge Raad van Adel 175 6. INSTELLING VAN DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE 1815 175 Algemeen 175 Een militaire orde alleen toegankelijk voor officieren, of ook voor militairen beneden de rang van officier? 177 10 april 1815 Tweede advies van de Hoge Raad van Adel. De koning wacht met ongeduld 184 21 april 1815 Advies Raad van State 187 21 april 1815 Zelfstandig advies aan de koning van de president van de Hoge Raad van Adel 188 24 april 1815 Aanbieding van het wetsontwerp aan de Staten-Generaal 188 27 april 1815 Antwoord van de Staten-Generaal 189 Niet 30 april, doch 6 mei 1815 de werkelijke geboortedag van de Militaire Willems-Orde? 190 Penningen ter herinnering aan de stichting van de orde 191 In het Koninkrijk der Nederlanden geen gave en complete ordestatuten 191 Het Reglement van administratie en discipline voor de Militaire Willems-Orde 193 Eerste benoemingen in de Militaire Willems-Orde 7. INSTELLING VAN DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW 1815 Hervatting van de draad voor de civielen Een civiel ordeteken, naar een schets ingezonden door baron Van Spaen la Lecq Project-jonkheer A.C. Snouckaert van Schauburg Project-mr. R. Metelerkamp Eerste advies Raad van State Slotadvies van de Raad van State Totstandkoming van de Wet op de orde 8. DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE VANAF HAAR INSTELLING Algemeen Het doel van de orde Tekortkomingen allerwegen door overhaasting, ondeskundigheid en zuinigheid Ontbrekende ordefunctionarissen Geenjaarfeest Geen ridderdiploma's Leemten in de orderegisters Geen groots ceremonieel Oneffenheden bij de riddersoldijbepaling De gebrekkige ontnemingsregeling Postuum eerbetoon over het hoofd gezien De onvolledige vaandel-decoratiebepaling Geen ordekapittel De kanseliersfunctie De ordekanselarij Een Nederlands museum van ridderorden en onderscheidingen Wets- en reglementsherziening 1940-1941 Twee herzieningswetten Naar een werkzaam kapittel 9. MOED, BELEID EN TROUW IN HET VROEGERE NEDERLANDS-INDIË MILITAIRE WILLEMS-ORDE; ERETEKEN VOOR MOED EN TROUW; HONORABLE MENTIE; PROBLEMATIEK BIJ HET DECOREREN OVERZEE Inleiding De Militaire Willems-Orde tot rond 1840 De Militaire Willems-Orde vanaf rond 1840. Ontstaan van het ereteken voor Moed en Trouw De ‘Honorable Mentie’ of de lagergeplaatste onderscheiding; andere vormen van eerbetoon De roep om een koloniale orde Slot 10. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW ONDER DRIE KONINGEN 1815-1890 381 Tijdperk koning Willem I 381 De eerste benoemingen in de orde 386 Voorzieningen voor de orde die achterwege bleven 386 GEEN KAPITTEL 388 GEEN ORDEREGLEMENT 389 DIPLOMAPROBLEMATIEK 390 GEEN ORDEKLEDING 390 ONDERLINGE STEUNVERLENING 3pl GEEN PRIVILEGES VOOR ORDELEDEN 391 Voorstellen tot stichting van andere civiele orden 395 Koninklijk eerbetoon in de schaduw van de Orde van de Nederlandse Leeuw 407 De ontplooiing van de Orde onder koning Willem I 414 De statuten strijd onder koning Willem I 423 Tijdperk koning Willem II 426 Tijdperk koning Willem III 426 De eerste jaren; beginselkwesties; de koning tegenover mr. J.R. Thorbecke 432 Het beginsel van mr.J.R. Thorbecke 435 Andere beginselkwesties 447 De Staten-Generaal en hun oordeel 462 Een herzieningsplan dat geen doorgang vond 472 De laatste jaren 481 11. NEDERLANDS EERBETOON AANGEVULD MET LUXEMBURGSE RIDDERORDEN 1841-1890 ORDE VAN DE EIKENKROON, ORDE VAN DE GOUDEN LEEUW VAN HET HUIS NASSAU 481 Orde van de Eikenkroon 484 De instelling van de orde niet vereeuwigd 484 Nadere voorschriften voor de orde 485 In botsing met onze grondwet 49° De kostenfactor 504 Decoratiebeleid 507 Intrekkingen 507 De registratie 507 De ordetekenen 512 Orde van de Gouden Leeuw van het Huis Nassau 512 Instelling 520 Ledenaanwas 520 Hertog Adolph 525 De uitbreiding van de orde 526 Terugkeer naar de oude vorm 526 De ordetekenen WOORD VOORAF De schrijver van dit omvangrijke en vaak tot in de details informatieve boekwerk, de heer J.A. van Zelm van Eldik, is een van de zeer weinige grote deskundigen op het terrein van de Nederlandse onderscheidingen, maar niet alleen daarvan. Ook zijn kennis op het terrein van de middeleeuwse ridderorden, waarvan tot in onze tijd nog een aantal zijn overgebleven - de meest bekende zijn de Orde van de Kousenband op- gericht door de Engelse koning Eduard de Derde in de veertiende eeuw en de door 'de Grote Hertog van het Westen' Filips de Goede van Bourgondië in de vijftiende eeuw in het leven geroepen Orde van het Gulden Vlies - is indrukwekkend te noemen. Het is daarom verheugend, dat hij thans, op hoge leeftijd zijnde, al zijn grote kennis op het terrein van de verlening van onderscheidingen en al hetgeen daarbij hoort in dit boekwerk heeft opgenomen. Daarvoor kan iedereen - en dat zijn in de eerste plaats naar ik denk, de in de Nederlandse orden gedecoreerden - de auteur uiterst dankbaar zijn. De heer Van Zelm van Eldik heeft zijn deskundigheid opgedaan als Secretaris van de Kanselarij der Nederlandse Orden in de periode 1948-1977. Daarnaast is hij een van de initiatiefnemers en de grote promotor geweest van de oprichting van de Stichting tot instandhouding van het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden, welk museum onderdak heeft gevonden in het Nationaal Museum Paleis het Loo in Apeldoorn. Mede door zijn toedoen en dat van zijn echtgenote, gedurende vele jaren conservator van het museum, is de collectie uitgegroeid rot waarschijnlijk de belangrijkste in zijn soort in Europa. Waarschijnlijk als gevolg van een te grote bescheidenheid heeft de auteur verzuimd te vermelden, dat hij reeds sedert 1988 Lid van Verdienste is van de Koninklijke Vereniging van Leden der Nederlandse Ridderorden op grond van zijn grote verdiensten voor de vereniging. Oosterbeek, december 2002 Mr H.E. Koning, Voorzitter van de Stichting tot instandhouding van het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden, Voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Leden der Nederlandse Ridderorden. Walburg Pers Zutphen;

3.

Boeknummer: 00323   Moed en Deugd. Ridderorden in Nederland. De ontwikkeling van een eigen wereld binnen de Nederlandse samenleving. Dl 2 Historie -- Nederland, algemeen           (2003)    [J.K.van Zelm van Eldik] Geschiedenis van de ontwikkeling van de Nederlandse ridderorden in Nederland. Twee delen met kleurillustraties, bijlagen, noten en naamregisters Voor deel 1 zie ook 00322 INHOUD 12. INSTELLING VAN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU 1892 De lege plaats De voorbereidingen Raad van State, eerste en tweede ontwerp Ontstaan van de eremedaille Het wetsontwerp in de Tweede Kamer Het wetsontwerp in de Eerste Kamer De zwaardenbepaling bij de nieuwe orde Onderwerpen die m de Staten-Generaal niet ter sprake zijn gekomen De eremedaille Het ordekapitrel Geen uitvoeringsbepaling De ordespreuk God zij met Ons Slotbeschouwing 13. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU SAMEN OP WEG TIJDPERK VAN DE KONINGINNEN EMMA EN WILHELMINA 1890-1948 Naar een nieuwe tijd De Orde van de Nederlandse Leeuw nog als eenling Het jaar 1892. De regentes en de nieuwe ridderorde Regels en normen Vinnige confrontaties met de sociaal-democraten in de Staten-Generaal Gedachten aangaande opheffing van de orden Dr. A. Kuyper en zijn lintjesaffaire 1909-1910 Ridderorden en christelijk leven en denken Decoratieverleningen aan ambtenaren en militairen Decoratieverleningen in het bedrijfsleven Decoratieverleningen aan artsen en geestelijken Vrouwen in de orden De orden in de wereld van kunst en cultuur De orden en de filantropie Onderscheidingstekenen voor geld verkrijgbaar? De eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau Ridderkruis of eremedaille? 687 14. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU NAAR VERANDERING TIJDPERK VAN DE KONINGINNEN JULIANA EN BEATRIX VANAF 1948 687 Inleiding 687 Raad voor Onderscheiding en Eerbetoon 690 Een afgesprongen kapittelvoorstel 691 Decoratiecommissie 696 Voorstellen tot vernieuwing 699 Gevoelens aangaande de vernieuwingsvoorstellen 699 Opinies in de Staten-Generaal 700 De commissie - Houben 704 Een moeizame gang 713 De Commissie-Portheine 716 Andere voorstellen 717 Het wetsvoorstel van 1985 718 Het wetsontwerp in de Tweede Kamer 724 Het wetsontwerp in de Eerste Kamer 725 Kapittel en Kanselarij bij de civiele orden 729 De herziene ordewet 730 Wijziging van de herziene ordewet 730 Besluit Kapittel voor de civiele orden 731 Het orde reglement 733 Wijziging van het reglement 733 Het Kapittel voor de civiele orden 733 Herinneringsmedaille buitenlandse bezoeken 735 H et vernieu wingsj aar 1996 740 De j aren 1997-2000 741 Eerste kapittelrapportage 743 Zwakke zijden van het nieuwe stelsel 745 Is er werkelij k gedemocratiseerd? 747 15. HET BROEDERSCHAP VERBONDEN AAN DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW 1815-1994 747 Opzet 747 De eerste generaties van broeders 749 De broeders en het Legioen van Eer 751 Broeders die ridder werden 751 De normen 754 Vrouwen broeders 756 Broederbedrog 763 Naar het einde 767 16. ONTNEMING EN ZUIVERING VAN DE RIDDERORDEN 767 Ontriddering volgens de ordewetten 769 Zuivering van de ridderorden 769 Wet Zuivering Nederlandse orden 1946 772 De zuivering van vreemdelingen 774 De zuivering van landgenoten 781 Geen postume zuivering 781 Slot 783 17. DE VERSIERSELEN VAN DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE, DE ORDEN VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN VAN ORANJE-NASSAU EN HUN MAKERS 783 Algemeen en de Militaire Willems-Orde in het bijzonder 805 Officiële overgang van de geborduurde naar de metalen plaque 809 Vervolg versierselen algemeen en de Militaire Willems-Orde in het bijzonder 817 De versierselen van de Orde van de Nederlandse Leeuw 833 De versierselen van de Orde van Oranje-Nassau 842 Versierselen bezet met edelstenen 845 Geen ordeketens 846 Curiositeiten op ordegebied 847 18. ORDEN VAN DE DYNASTIE LE TRES NOBLE ORDRE DE LA FIDELITEj HUISORDE VAN DE GOUDEN LEEUW VAN NASSAU SEDERT 1905; HUISORDE VAN ORANJE 847 Een achttiende-eeuwse huisorde: le trés noble Ordre de la Fidélité 847 Koninklijke huisorden, initiatief tot instelling 861 Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau 862 Huisorde van Oranje, haar inrichting 867 De Huisorde van Oranje in de praktijk 871 Reorganisatie van de Huisorde van Oranje 877 19. ORDE VAN DE GOUDEN ARK 879 20. INSTELLINGEN WERKZAAM IN HET BELANG VAN DE NEDERLANDSE ORDEN 879 Algemeen 879 Bij de Militaire Willems-Orde 882 Bij de civiele orden 887 AFKORTINGEN VAN VEEL GERAADPLEEGDE ARCHIEVEN 889 NOTEN BIJLAGEN 1 Statuten van de Koninklijke Orde der Unie van Holland, vastgesteld bij Koninklijk Decreet van 6 februari 1808 nummer 8, alsmede enige wijzigingen en aanvullingen 2 Brief van de Staten-Generaal aan de koning dd. 27 april 1815 3 Koninklijk Besluit van 30 april 1815 nummer 5a Litt. M 4 4 Militaire Willems-Orde. Stukken van belang voor de riddertoelage 5 Militaire Willems-Orde. Stukken van belang voor de ontriddering 6 Nederlandse, Nederlands-Indische en vreemde krijgsmachtonderdelen gedecoreerd met het teken van de Militaire Willems-Orde 7 Geheel van voorschriften aangaande de ridderorden van het Koninkrijk der Nederlanden 1815-2001, officieel gepubliceerd 8 Staten-Generaal: Overzicht van stukken betreffende de wetswijziging Nederlandse civiele ridderorden 1987-1996 9 Staten-Generaal: Overzicht van stukken betreffende de wijziging van de Rijks wet van 15 april 1994 10 Tweede Kamer der Staten-Generaal: Overzicht van stukken aangaande het decoratiestelsel, na de wijziging van de Wetten houdende instelling van de Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau in 1994 11 Geheel van voorschriften aangaande de ridderorden van het Groothertogdom Luxemburg 1841-1890, officieel gepubliceerd 12 Statuten van de Huisorde van den Gouden Leeuw van Nassau, 1905 13 Huisorde van Oranje. Koninklijke Beschikkingen genomen na de Tweede Wereldoorlog 14 Herziene statuten van de Huisorde van Oranje 15 Extract-statuten Orde van de Gouden Ark 16 Meestertekens van Nederlandse goud- en zilversmeden die zich hebben beziggehouden met de vervaardiging en de levermg van onderscheidingstekenen van de Nederlandse ridderorden PERSONENREGISTER 1003 LIJST VAN INTEKENAREN Walburg Pers Zutphen;

4.

Boeknummer: 00339   Adam en Eva in Zei - en andere volksspreuken Historie -- Nederland, algemeen           (1980)    [D. de Beul] Verzameling volksspreuken en toelichting INLEIDING Vrijen - trouwen - vrouwen - mannen. Een onderwerp dat reeds zoveel mensen naar de pen deed grijpen, dat het bijna onmogelijk is er iets nieuws aan toe te voegen. De vele tochten door Vlaanderen en Nederland brachten mij evenwel tot andere gedachten. Naar mijn mening is het een onuitputtelijk onderwerp, zover zelfs, dat er iedere dag opnieuw mensen zijn die er wat anders weten aan toe te voegen. Ik denk dat je alleen je oren moet openzetten en goed luisteren. De honderden, ja zelfs duizenden spreuken die handelen over de vrouw en haar gezel ‘de man’ schijnt iedereen te boeien. Een opsomming geven van de reeds gepubliceerde spreuken zou te eenvoudig zijn. Er werden alleen deze opgenomen die ik voor het eerst heb gehoord in de loop van + - 20 jaar. Uiteraard zijn er enkele spreuken bij die ikzelf in een spontane opwelling heb gezegd. Ook heb ik enkele oude boeken geraadpleegd, zoals de Bijbel en andere. Enkele der spreuken zullen u zeker bekend voorkomen en er zullen er ook wel een paar zijn die in som- mige mensen hun oren op het randje af klinken, maar dit is onvermijdelijk, gezien deze spreuken voor de overgrote meerderheid zo uit de mond van de gewone man met de pet werden opgetekend. Als men deze zogenaamde platte uitdrukkingen zou vertalen of gewoon weglaten zouden deze volksgezegden niet meer de sappigheid en originaliteit bezitten die een echte volkstaal ei- gen is. Ik wil met dit werk ook niets bewijzen in zoverre er iets te bewijzen valt bij deze zo kluchtige en soms harde waarheden. Dit was ook het geval met de duizenden zei-spreuken die in mijn vorige vier reeds verschenen boekjes voorkomen. Elk boekje bevat + - 1000 zei-spreuken. Enkele tientallen van deze onvervalste volkshumor werden opgenomen in dit werk; uiteraard alleen deze die in verband staan met het naar het huwelijk. Aangevuld met deze spreuken wordt dit boekje dan ook een pareltje, dat de moeite loont gelezen te worden. Alles wat maar even ruikt en de liefde of er alleen maar van mee te maken heeft, werd spreuken ten goede of ten kwade. De mannen, de vrouwen,de kinderen, de vrijgezellen , kortom allen, zelfs de schoonmoeders. Mijn betrachting was ook ze te rangschikken volgens man, vrouw, kind enz. Maar dit wilde niet lukken omdat sommiqe spreuken zowel op de man als op de vrouw kunnen toegepast wor- den. toch heb ik het gedaan en het resultaat is bevredigend voor ongeveer 90 %. Er is ook een bladwijzer voorzien die zeker van belang is omdat men dit boek ook eventueel als naslagwerk zou kunnen gebruiken. De weinige spreuken en gezegden van dichters en wijze mannen komen van Gezelle, Jacob Cats, Tuinman en anderen. Aan dit werk is er ook een lijst toegevoegd van benamingen en schimpscheuten die men een zwanger meisje achterna roept of gewoon voor de lol zegt, zonder er eigenlijk iets mee te bedoelen. Men zegt gewoon om een dezer meisjes aan te duiden dit: (Gents dialekt) ZEE WEERE UN NANEKE IN EUREN APPEL) Daar bedoelt men niets kwaads mee. Het is alleen een aanduiding en men kon evengoed met deze uitdrukking een getrouwde vrouw aanduien ie in verwachting was. Deze benamingen komen uit verschillende streken van VLAANDEREN en NEDERLAND. Sommige zijn gewoon in dialekt gesteld, uiteraard in de mate van het mogelijke. Verder veel lach en vooral denkgenot en als er soms een spreuk bij is die toevallig toepasselijk kan gebracht worden op uzelf of uw vrouw of man, stop het onder uw neus, til er dan niet te zwaar aan en denk even na hoe u er iets kan aan doen. Doe het snel en zonder wrok en gedenk dat in deze wereld niemand de pretentie mag hebben dat hij volmaakt is. Elk mens, man, vrouw of kind en zelfs schoonmoeders hebben het recht FOUTEN te hebben, want het zijn ook maar gewoon MENSEN. D. de Beul. In eigen beheer;

5.

Boeknummer: 00342   Onze Volkskunst. Historie -- Nederland, algemeen           (1979)    [Dr Tjaard de Haan en diverse auteurs] Naslagwerk over diverse onderwerpen van volkscultuur in Nederland Inhoud Inleiding 6 dr. Tj.W.R. de Haan De studie van de volkskunde    10 dr. Tj. W.R. de Haan Volksgeloof en bijgeloof    14 S.J. van der Molen Klederdrachten    19 J. de Jong-Brouwer Knipprenten    51 S.J. van der Molen Spel en dans    56 J.J. Schilstra Koekplanken    79 Wina Bom Eten en drinken    83 dr. L.F. Triebels Volkskunst en voorbeeld    107 H.B. Vos Wagens, sjezen en arren    113 E.Jans Stiepeltekens en geveleinden   144 drs. W. Knippenberg Religieuze folkloristica    150 M. de Meyer Volksprenten    155 B.W.E. Veurman Kinderfolklore    172 S.J. van der Molen Scheepjes in de kerk   214 S.J. van der Molen Volkskunst in de scheepvaart    218 dr. Tj. W. R. de Haan Gevelstenen en uithangtekens    239 P. Wassenbergh-Clarijs en en dr. A. Wassenbergh Wooncultuur    244 R. Smaling Nederlandse volksmuziek    301 H. Bottema Wegwijzer door de Nederlandse volkskunst    308 Literatuur 312 Register 315 Inleiding Nu de wereld steeds kleiner wordt en het exotische gemakkelijk bereikbaar, zet er een tegenbeweging in: de hand over hand toenemende interesse voor wat met meer of minder recht als het 'eigene’ wordt aangevoeld. Lokale en regionale (volks) cultuur is 'in’ tegenwoordig en een televisie-uitzending als Van gewest tot gewest wordt allerwegen met genoegen bekeken. Het heeft dan ook alle zin, studieuze aandacht te besteden aan het 'volkseigen’ der Lage Landen en daarmee een breed publiek te willen bereiken. In het voor u liggende boek komen deskundigen aan het woord, die allerlei aspecten van de Nederlandse volkskunst en het Ne- derlandse volksleven belichten, met een keur van afbeeldingen voor een deel, waar dit nodig en zinvol is, in kleur. Zowel Nederland als Vlaanderen komen daarbij aan de orde, en ook Wallonië is niet vergeten. Het gaat daarbij om volkskunst, wooncul- tuur, wagens en ander gerij, gevelstenen, scheepssier, klederdrachten, kinderspel en nog veel meer dat behoort tot wat men volkskunde oftewel 'folklore’ pleegt te noemen. Langere artikelen worden afgewisseld met korte 'specials’, knabbelnootjes bij de hartige borrel, om met Wina Bom te spreken, een van de medewerkers aan Onze Volkskunst. Het gaat er in dit boek in de eerste plaats om, het een en ander zo aangenaam mogelijk te laten zien en interessante feitelijkheden te brengen, zonder in zwaarwichtig getheoretiseer te vervallen. Toch mocht ook een zekere mate van nadenken over de verschijnselen en de verschijningsvormen niet ontbreken. Dit nadenken vindt men vooral in de langere, meer doorwerkte bijdragen. Maar ook in een tweetal af- zonderlijke hoofdstukken. Het ene hoofdstuk staat direct aan het begin: het geeft een kort geschiedkundig overzicht van de volkskundestu- die, vanaf de romantiek tot heden, waarin op een eenvoudige wijze de diverse probleemstellingen beknopt ter sprake komen, aan de hand van voorbeelden. Het andere hoofdstuk staat helemaal aan het eind van het boek: een 'wegwijzer’, op de terreinen van de volkskunst. Daarin wor- den, met behulp van een overzichtelijk schema, allerlei realia gedetermineerd naar de categorie waartoe zij min of meer behoren: van de echte 'elementaire’ volkskunst (men denke aan kippeloopjes als die in Staphorst) tot de ambachtskunst (men denke aan de Hindelooper meu- bels), die vaak te maken heeft met de officiële stijlkunst, zij het in eigen 'vertaling’, en die toch ook, door haar deel uitmaken van het volksle- ven, in een boek als dit geheel en al thuishoort. Kunst, hoe individueel ook, kan men niet los zien van het leven. Tegenwoordig, nu het sociale element in allerlei disciplines terecht een sterk accent heeft verkregen, wordt dit meer dan ooit beseft. Wat voor de kunst in het algemeen geldt - haar verweven zijn met de maatschap- pij en de medemens, eventueel bij wijze van antithese - geldt nog eens te meer voor de volkskunst. Deze wordt eerst recht begrepen en op haar waarde geschat, wanneer men haar ziet in samenhang met het leven en werken, het denken, voelen en geloven van zeer velen, ook al zijn het vaak de begaafde en geoefende enkelingen die het vermogen van een doeltreffende vormgeving bezitten, die evenwel hun natuurgenoten 'o ja, dat is het’ doet zeggen en die zij als 'eigen’ aanvaarden. De 'stiepelpaal’ (middenstijl van de schuurdeur) van een Twentse boerenhoeve is klik op de pijlpunt links voor het volledige voorwoord niet alleen een functioneel bouwonderdeel, zij is met haar overoude tekens (zandloper, zonnerad, maansikkel; kruis, kelk, hart) bovenal een heiliging en beveiliging van eigen huis en haard, waarin het spit van het 'witte wief, dat haar belager achternazit tot op zijn eigen erf, blijft steken. Alleman van Bert Haanstra Het moderne volkskundeonderzoek, wars van de oudheidsliefde van de romantiek, waarmee de volkskunde begon, wil vóór alles het leven van Jan en alleman waarnemen, weergeven en onderzoeken, gelijk zich dat nu voordoet in een sterk gewijzigde wereld, waarbij de grote stad, dat verbazingwekkend fenomeen, het leeuwedeel van de studiezin zou moeten opeisen. Zoals Bert Haanstra dit deed, met verrassend resul- taat, in zijn film Alleman; maar dan met de middelen van de wetenschap. die voor zulk uitgebreid onderzoek meer en meer de computer inschakelt. Zo is de volkskundige er bijvoorbeeld tot op grote hoogte van doordrongen, samen met de fotograaf Willem Diepraam, 'dat de fotografie-er zijn vijf miljoen camera’s in Nederland! - de enige echte volkskunst van de technocratische westelijke wereld is’. De fotografie verdient derhalve de aandacht van volkskundigen (en cultureel-antropologen), die zij trouwens ook heeft tegenwoordig. Volksleven en volkskunst van vandaag Zo is er heel wat meer volksleven en volkskunst van vandaag te noemen: de cultus van de voetbal, het autootje en zijn zaterdagse beurt, de fanfares en harmonieorkesten en hun stoergelaarsde majorettes, de optocht, de braderie of winkelweek, het hengelen en het klaverjassen, de heide- en andere -koninginnen. Vrijwat eigentijdse gegevens zult u aantreffen in wat de auteurs in dit boek naar voren brengen. Het is hun heus niet bij uitsluiting te doen om de curieuze atavistische 'restcultuur’ van 'onderontwikkelde gebieden’ als de 'arme Friese heide’ zali- ger, die bij geval nostalgisch wordt bezwijmeld - zij weten waarachtig wel méér en beter en anders. Ook als zij antiquiteiten of ouderwetshe- den behandelen, dan gebeurt dit, ondanks hun loffelijke liefde voor het onderwerp, vanuit een hedendaags besef en met een geschoold onder- scheidingsvermogen. Zijn bijvoorbeeld de sjezen een 'afgesloten’ onderwerp, volkslied en kinderspel zetten zich voort tot vandaag en dege- nen die deze zaken bespreken, houden daar terdege rekening mee. De gebruikelijke thema’s van de volkskunde staan in dit boek echter wel- bewust op de voorgrond: de muziek, de arresleden, de centsprenten, de klompen en wat dies meer zij. Eensdeels omdat er heel veel over te zeggen valt dat belangwekkend is voor de talrijke historisch-traditioneel gerichte geïnteresseerden, ja, verzamelaars van hedentendage, nu fin-de-siècle omasofa’s veel geld kosten, anderdeels omdat een verregaande actualisering nog nauwelijks mogelijk is, bij gebrek aan een omvangrijk en gedegen onderzoek, dat zoveel mogelijk levensgebieden bestrijkt. Het komt ons bovendien voor, dat de gemiddelde lezers, die ons zeer na aan het hart liggen, veel en veel liever het een en ander vernemen over een kernachtige 'tuugkist’ uit de Gelderse Achterhoek (iets moois en iets bijzonders in deze tijd van glad fabriekswerk in serie), dan over het o zo fleurige bloemencorso in de bollenstreek, dat zij desgewenst gemakkelijk zelf met eigen ogen kunnen aanschouwen, te midden van een zich verdringende menigte, en waarover de media ons in den brede informatie verschaffen. WASSENAAR,1979 DR. TJAARD W.R. DE HAAN Elsevier Amsyerdam/Brussel;

6.

Boeknummer: 00506   Het aanzien van 1950-1955. Vijf jaar wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1971)    [onbekend] Foto's met toelichting over de jaren 1950-1955 Bijna driehonderd fotobladzijden bieden u een terugblik op de eerste helft van de jaren vijf- tig. Het zijn even zovele grepen uit het wereldgebeuren van 1950 tot en met 1954, jaren waarin het Nederlandse openbare leven ogenschijnlijk nog zo knus, zo besloten, zo rustig voortkabbelde, maar waarin toch onmiskenbaar al iets van de stroomversnelling begon door te breken die de loop der dingen later zoveel turbulenter en dynamischer zou maken. Niettemin zijn deze vijfjaren woelig en rumoerig geweest. De oorlogen in Korea en Indo- China, de hevige spanningen in het Midden-Oosten, de vinnig koude oorlog tussen Oost en West hebben ook de Nederlandse opinie niet ongeschokt gelaten. Ze lopen als een rode draad door dit overzicht en die draad kan helaas nog wel twintig jaar verder getrok- ken worden langs vrijwel dezelfde haarden van onmin en onrust. Ook andere dan politieke gebeurtenissen bepalen echter het aanzien van een tijdvak: blijde zowel als droeve, amu- sante zowel ais navrante, hartverheffende zowel als beschamende. Van a! dergelijke feiten en emoties is dit boek eveneens een weergave, al kan het onmogelijk een volledig tijds- beeld of historisch overzicht verschaffen. De fotofragmenten op de voorplaat pretenderen evenmin puur representatief te zijn voor de behandelde jaren. Ze accentueren slechts de verscheidenheid van het grote nieuws zoals dat, toen nog voornamelijk via kranten en tijd- schriften, visueel werd overgebracht. Korea beheerste uiteraard wel het wereldbeeld anno 1950, maar de come-back van oorlogspremier Winston Churchill was voor 1951 niet min- der markant dan de Belgische koningskwestie of het Perzische oliegeschil. Voor 1952 had in plaats van het lieftallige en diep betreurde Argentijnse idool Eva Peron evengoed kapi- tein Kurt Carlsen of de atleet Emil Zatopek model kunnen staan. Majestueuze uitschieter in het aan royalty toch al zo rijke jaar 1953 was de kroning van Elizabeth de Tweede, veel ingrijpender was in dat jaar echter de dood van Stalin en vee! aangrijpender, voor Neder- land, de verschrikking van een nauwelijks mogelijk geachte overstromingsramp. Voor 1954 tenslotte hebben wij een illuster Nederlands fotofeit gekozen: de succesvolle schei- dingsoperatie op de Friese Siamese tweeling Folkje en Tjitske, wier namen net zo fors de voorpagina's haalden als de met krijgsellende geladen plaatsnaam Dien Bien Phoe. Al die namen en feiten zullen voor velen onder u, bij het bladeren en lezen in deze documentaire. opnieuw inhoud en achtergrond krijgen. Wellicht zullen ze bij menigeen een brok jeugd- sentiment wakker roepen. Zeker zullen beeld en woord u duidelijk kunnen maken dat de jaren 1950-1954 een belangrijk hoofdstuk in de wereldgeschiedenis hebben gevormd en voor Europa in feite de overgangsfase zijn geweest van een door oorlogsnaweeën be- heerste periode naar nieuwe, welvarender tijden. De Spaarnestad Haarlem;

7.

Boeknummer: 00507   Het aanzien van een jaar. 1962. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1963)    [diversen] Fotoboek van 1962. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld in foto's en toelichtende teksten. Twaalf maanden... tweeënvijftig weken... driehonderdvijfenzestig dagen. .. Iedere dag heeft vier- entwintig uur en elk uur telt zestig minuten. Zou er in onze heftig bewegende menselijke samen- leving wel een minuut verstrijken, zonder dat er ergens een gebeurtenis plaatsvindt die waardig be- vonden wordt wereldkundig te worden gemaakt? De ratelende telexapparaten zwijgen nooit. De communicatiediensten, die onze aarde omspannen, leveren het nieuws met achtergronden en gevolgen in een stroom die nooit opdroogt. Wij vormen, als menselijke gemeenschap, een wonderlijke familie. Binnen het tijdsbestek dat wij een jaar noemen, stijgen mensen — in hun pogingen om het leed van anderen te verzachten — het ene ogenblik tot zeldzame hoogten van edelmoedigheid; het volgende ogenblik grijpen zij echter — als zij menen op hun recht te moeten blijven staan — naar de afschuwelijkste middelen om hun soort- genoten te vernietigen. Mensen brengen ons vreugde en bezorgen ons verdriet. Zij vervullen ons met bewondering, de volgende dag met afschuw, de daarop volgende dag met deernis. Zij acteren en zingen, wentelen door de ruimte, breken records, luieren in de zon, werken als paarden; zij worden geboren, spelen en sterven.. . Wij weten ervan. Wij lezen over het doen en laten van onze medeaardbewoners, waar ook ter wereld en. . . zijn het de volgende dag weer vergeten. En toch zijn al die gebeurtenissen in hun bonte ver- scheidenheid de gekleurde mozaïeksteentjes waaruit het jaarbeeld is opgebouwd. Vormen zij een herkenbaar patroon of blijven de fragmenten stukken van een onvoltooide puzzel? In de hierna volgende pagina’s bieden wij een fotografische herinnering aan de grote en de kleine feiten, die samen het portret van het afgelopen jaar schilderen. Wij deden een greep uit het licht en het donker, want het aanzien van een jaar verenigt beide bestanddelen in zijn portret. Misschien zal de soms grotesk aandoende opeenvolging van beelden u verbazen. Toch zijn die beelden op hun plaats, want -stuk voor stuk vormen ze afspiegelingen van gebeurtenissen die vlak achter ons liggen, gebeurtenissen die in die twaalf maanden, die tweeënvijftig weken, samen het jaar 1962 vormen. NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem;

8.

Boeknummer: 00508   Het aanzien van 1963. Historie -- Nederland, algemeen           (1964)    [ Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in 1963 in Nederland en uit het wereldnieuws Jacqueline Kennedy, wier portret op de omslag van dit boek staat, was in 1963 de meest gevierde, maar tevens de meest beklaagde vrouw ter wereld. Zij genoot ongeëvenaarde faam als echtgenote van het belangrijkste staatshoofd in de vrije wereld, de Amerikaanse president John F. Kennedy: Ongekend diep rouwbeklag uit alle delen der wereld bereikte haar na de aanslag in november, waarbij de Amerikaanse president werd vermoord. John en Jacqueline Kennedy stonden ongewild model als het ideale echtpaar, met een wijd hart voor al hun medemensen en een onverwoestbaar geloof In schoonheid en geluk. Zij waren de tot werkelijkheid geworden droom van miljoenen. Daardoor werd het mogelijk, dat miljoenen mensen de moord op de president voelden als een aanslag op hun eigen leven, want de aanslag op Kennedy was een aanslag op het geloof en de hoop van bijna de gehele wereld. Zelfs Rusland rouwde verbijsterd. In het portret van de zwart gesluierde Jacqueline Kennedy, dat via de Kranten en de televisie de huiskamers binnenkwam, herkende de wereld zijn eigen droefheid. Als navrante tegenhanger van de foto op de omslag van dit boek zou kunnen dienen die van mevrouw Ngo Dinh Nhoe, waar zij aanbelt aan het huis van haar vader te Washington zonder dat de deur gastvrij voor haar opengaat. Ook mevrouw Nhoe was de echtgenote van een staatsman, zij het dan dat hij geen president was en zeker niet van een grote mogend- heid. Ook zij was knap en ook zij stond in het middelpunt van de belangstelling. Dit laatste echter om een geheel andere reden dan Jacqueline Kennedy. Ngo Dinh Nhoe was de intrigante achter de schermen in Zuid-Vietnam, de oor- zaak van bloedige onlusten, van menselijke brandoffers, van broederstrijd. Toen haar echtgenoot vermoord werd, ging er misschien wel een zucht van verlichting over de wereld; toen haar foto In de kranten verscheen, werden er spottende op- merkingen gemaakt. Toch had ook deze vrouw een hart, ook deze vrouw had kinderen, die hun vader verloren. Het volksoordeel kan hard zijn, dikwijls liefdeloos en voorbarig, omdat de grote massa meestal vele achtergronden ontgaan, maar het is eerlijk omdat het opwelt uit een spontaneïteit, die uiting moet geven aan de gevoelens van het moment. Hiermede zijn dan twee voorbeelden genoemd betreffende de waarde, die het beschouwen van foto’s kan hebben. In dit boek vindt u tientallen foto’s van gebeurtenissen, 'die in 1963 hebben plaatsgevonden, tientallen andere foto’s van personen, die in 1963 in het nieuws zijn geweest. Het bekijken ervan zal wellicht voor ieder andere gevoelens opwekken; de een zal bij het weerzien van een foto van enkele maanden terug zijn oordeel van destijds herzien, een ander zal op- merken: hoe is het mogelijk, dat ik dit al vergeten was. We leven — we vergeten — ook zo vlug! Eén ding is echter zeker: het doorbladeren van dit fotoboek zal 1963 voor u doen herleven. NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem ;

9.

Boeknummer: 00509   Het aanzien van 1964. Twaald maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1965)    [Diversen ] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1964 We leven in het tijdperk van de tiener en de twen. Het is vanzelfsprekend niet zo, dat uitsluitend zij de geschiedenis van onze dagen schrijven, maar zij drukken er wel duidelijk met anderen hun stempel op. Nooit eerder is er zoveel over vertegenwoordigers van deze leeftijdsgroepen geschreven en gesproken, nimmer tevoren ook hebben zijzelf zozeer hun mondje geroerd. En het resultaat van dat alles is, dat met de tieners en de twens rekening wordt gehouden. Zij hebben hun eigen amusement, een eigen afdeling in de modezaken, een eigen rubriek in de krant. Zij worden op radio- en televisieforums genodigd, burgemeesters lichten hen hoogstpersoonlijk in omtrent hun staatsburgerlijke rechten en plichten, kamervoorzitters laten hen plaats nemen in voor doorluchtige regeerders bestemde zetels, kortom er wordt rekening met hen gehouden, ze worden au sérieux genomen. Ze worden beschouwd als jonge mensen, die wel degelijk iets te zeggen hebben. Zij van hun kant, en dan worden uiteraard niet de tot nozems afgevlakte tieners bedoeld, geven onverbloemd en soms onverwacht fris en doordacht hun mening te kennen over samenleving en maatschappij. Als mensen die de toekomst moeten maken dragen zij medeverantwoor- delijkheid voor het heden, waaruit de toekomst groeien moet. Dat laatste wordt wel op bijzondere wijze geaccentueerd door de foto op de omslag van dit fotoboek; een jeugdige koning, door de vroegtijdige dood van zijn vader als jongeman tot hoge verantwoordelijkheid geroepen, maakt een tienerprinses tot koningin van zijn hart en zijn land. In dit boek komen veel foto’s van jonge mensen voor. Hoe zou het anders kunnen? Ook een deel van 1964 is door hen gemaakt. Deze uitgave Is echter beslist niet eenzijdig. Mensen die niet meer tot de Jongeren gerekend kunnen worden spelen er eveneens hun rol in. Het hele wereldgebeuren van 1964 met zijn vele facetten, waarbij soms de mens als onmachtige toeschouwer toekeek of reddeloos ten onder ging, wordt weerspiegeld in de vele tientallen foto’s en teksten die in dit boek zijn bijeengebracht. Dat het een bonte verzameling is geworden zal niemand verbazen. We bevinden ons nu eenmaal in een zich met onstuimige vaart ontwikkelende wereld, die niet meer genoeg aan zichzelf heeft en met driftige energie contacten in de ruimte zoekt. Misschien, en dit terzijde, is die onstuimige ontwikkeling er wel een beetje de oorzaak van dat iedereen langzamerhand eraan gewend is geraakt, dat de Jeugd, aan wie een zekere onstui- migheid niet ontzegd mag worden, een eerlijke kans als gesprekspartner wordt gegeven. Deze plaats leent zich uiter- aard niet voor zwaarwichtige verhandelingen over de verhouding der generaties. Het lag slechts in de bedoeling de kijker en lezer van dit boek erop te wijzen, dat hij al bladerend het jaar 7964 voor zich kan laten herleven, of hij nu jong, middelbaar of oud van leeftijd is. . .  NV Drukkerij De spaarnestad Haarlem;

10.

Boeknummer: 00510   Het aanzien van 1965. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1966)    [ diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1965 Sirikit Kitiyakara, de kleine koningin van Thailand met de mooiste ogen en de verrukkelijkste glimlach op aarde, van wie een charmante foto in inheemse dracht op de band van dit fotoboek prijkt, mag zich sinds 1965 sieren met de titel Best Geklede Vrouw. Dat predikaat werd haar eenstemmig door tweeduizend mode- journalisten en -ontwerpers verleend. Toen de slanke achttienjarige Thaise Apasra Hongsakoela (zie pagina 140 in dit boek) op 25 juli 1965 in Miami Beach tot Miss Universe werd verkozen, verklaarde deze donkere schoonheid met een stralende glimlach: 'lk heb alles te danken aan de adviezen van mijn koningin. Zij heeft mij geleerd hoe ik moet lopen en me gedragen.' Op 28 april 1965 waren koningin Sirikit en haar man koning Phoemibol vijftien Jaar getrouwd. Zij hebben vier kinderen, een zoon en drie dochters, waarmee zij een gelukkig gezin vormen in twee werelden, namelijk die van het moderne westen en het mysterieuze oosten. In politiek opzicht leven koning en koningin, trouwens alle inwoners van Thailand, op het scherp van het zwaard. In het oosten wordt het koninkrijk begrensd door het zich in voortdurende onrust teisterende Laos, in het daarnaast gelegen Vietnam woedt in alle hevigheid de strijd om een nieuwe plaats waar het wapperende bamboegordijn kan worden neergelaten. Koningin Sirikit en haar man zijn populair in en buiten hun land. Zij hebben de afstand tussen troon en onderdanen weten te verkleinen. Geboren ooster- lingen maar in het westen opgevoed, slaan beiden een brug tussen oost en west. Daarvoor zijn wijsheid en voorzichtigheid nodig. Het bezit van die eigenschappen is vooral geboden in de verhouding tot het omringende buitenland en de machten die er een rol spelen. Ongetwijfeld heeft Thailand in zijn charmante koningin een voor- treffelijke ambassadrice in oost en west gevonden. Oost en west, evenals blank en zwart, zijn begrippen die ook in het jaar 1965 de wereld hebben beheerst. Oost en west in de kosmos, de wetenschap, het evenwicht in de wereld; oost, west, blank en zwart In de menselijke verhoudingen, in het lief en leed, soms vooral in het leed, in het dagelijkse leven. U vindt er foto’s van in dit boek. Neem het ter hand en zie nog eens hoe 1965 is geweest. . .  NV Drukkerij De spaarnestad Haarlem;

11.

Boeknummer: 00511   Het aanzien van 1966. Twaalf maanden van wereldnieuws Historie -- Nederland, algemeen           (1967)    [ Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1966 Geen vrouw is gedurende 1966 zo veelvuldig in het nieuws geweest of heeft haar foto zo dikwijls in kranten en tijdschriften aangetroffen als Sophia Loren, van wie een charmante afbeelding de cover van dit boek siert. Het is duidelijk dat Sophia Loren, de ster van het Jaar, als vrouw en actrice talloze vereerders en vereersters telt. Velen kennen haar opgang naar de top en volgen haar leven op de voet. De première van een film, waarin zij de hoofdrol vervult, is altijd een gebeurtenis van de eerste orde. En nu het gerucht gaat, dat het moederschap wellicht haar deel zal worden, voelen velen zich met haar gelukkig. Dat Sophia ook vijanden heeft, is nauwelijks aan twijfel onderhevig. Iedereen die aardse roem deelachtig wordt, kan erop rekenen door een aantal mensen met jaloerse blikken bekeken te worden, om over ergere zaken nog maar te zwijgen. Zo is de afbeelding van Sophia Loren op de omslag van dit boek eigenlijk een beetje typerend voor de velé tientallen foto’s, die men in het binnenwerk vindt. Men kan een foto van een charmante en bekwame actrice beschouwen met gevoelens van bewondering en waardering, men kan ook vervuld worden met afgunst, nijd en scepsis, of er ongeïnteresseerd tegenover staan. Het ligt er maar aan welke instelling men heeft. Soms ook is de beoordeling slechts afhankelijk van een kortstondige luim, en dat hoeft niet altijd een kwade te zijn. Het is uiteraard in een fotoboek, waarin meer plaats voor de afbeeldingen dan voor de tekst wordt ingeruimd, niet mogelijk de opgenomen foto’s van alle kanten toe te lichten. De teksten zullen soms een zienswijze weergeven, waarvoor een andere, even plausibele, formulering of benadering mogelijk is. Eigenlijk is dat het bijzondere van een collectie foto’s, die een neerslag wil zijn van hetgeen men in een jaar heeft beleefd. Iedereen kan en mag over een afbeelding zijn eigen gedachten of bijgedachten hebben. Niet alle interessen liggen gelijk, niet alle beoordelingen vallen hetzelfde uit, niet alle beschouwers denken eender. En dat is dan het prettige bij het doorbladeren van dit boek. De kijker, tevens lezer, kan met zijn mening, zijn opvatting, zijn oordeel en die van het boek spelen. De gedrukte tekst zij hem daarbij tot richtlijn. De foto geeft het gebeurde weer, waaraan ieder zijn subjectieve conclusies kan verbinden.  NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem;

12.

Boeknummer: 00512   Het aanzien van 1967. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1968)    [ diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1967 Of de al dan niet verzakelijkte sport van onze dagen nog beantwoordt aan de ideële intenties van Pierre de Coubertin, die in 1894 de stoot gaf tot de weder- instelling van de olympische spelen teneinde door de sport de internationale verbroedering te bevorderen, valt te betwijfelen. De sport heeft niettemin de wereld veroverd en de belangstelling ervoor is groter don ooit. Een wedstrijd om de Europa- cup, of daaraan nu Anderlecht, Ajax of Real Madrid te pas komt doet er weinig toe, houdt miljoenen aan hun televisietoestel gekluisterd. Kees Verkerk en Eddie Merckx doen tallozen de adem inhouden als ze op de baan verschijnen. In vele landen ter wereld bereiden mannen en vrouwen zich voor op de olympische spelen, welke in 1968 in Mexico gehouden zullen worden. Het is een publiek geheim, dat soms enorme bedragen met sportevenementen gemoeid zijn, of die nu dienen voor organisatie en training, dan wel worden besteed aan premies en salarissen. Het jaarlijkse vierdaagse wandelfestijn te Nijmegen, evenals dat van Apeldoorn, vormt althans wat kosten aan training, deelname en beloning betreft, een der gunstige uitzonderingen. Iedereen die over wat doorzettingsvermogen en een goede gezondheid beschikt, kan zich erop voorbereiden door in zijn vrije uren een aantal stevige wandelingen te maken. Voorts zijn een paar snipperdagen en een aanmelding voldoende. Heeft de wandelaar de, overigens fikse, vier dagmarsen eenmaal in de benen, dan wordt hij door het bestuur van de vierdaagse met een erekruis en door de gastvrije Nijmegenaren met bloemen beloond, of hij nu oud of jong, rijk of arm, Nederlander, Belg, Turk of Marokkaan is, om maar enkele nationaliteiten te noemen. En na afloop viert heel Nijmegen met de deelnemers feest. Over nationaliteiten en verbroedering gesproken: in 1967 liepen wandelaars uit 18 landen mee in de Nijmeegse vierdaagse. Het totaal aantal deelnemers bedroeg 14.102. Daarvan liepen 13.169 deelnemers de tochten helemaal uit en een van hen was prins Claus van Amsberg. NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem;

13.

Boeknummer: 00513   Het aanzien van 1968. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1969)    [Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws 1968 Zonder in dit opzicht een oordeel over andere jaren uit te spreken kan men stellen dat 1968 een geweldig jaar is geweest en wel in die zin dat geweld in 1968 hoogtij heeft gevierd. Geweld van de natuur, geweld van de mens, geweld als explosie van gebundelde krochten volgend op jarenlange onder- zoekingen, proefnemingen en studie, geweld als uiting van opgekropte gevoelens van onrust, onlust, onbehagen en eigenmachtige rechtsuitoefening. Voorbeelden in de natuur: aardbevingen op Sicilië en in Iran; rampen door toedoen van de mens, als oorlogen in Vietnam en Biafra, dreiging in het nabije Oosten en in Tsjechoslowakije, opstanden in Parijs, Berlijn, Leuven en Amsterdam, moorden op dr. Martin Luther King en Robert Kennedy; explosies van menselijk vernuft als harttransplantaties, ontwikkelingen in de ruimte- vaart. Hoe men het ook bekijkt, wij leven in een geweldige tijd, in een steeds kleiner wordende wereld, waarin de communicatiemiddelen ervoor zorgen dat wij vrijwel onmiddellijk weten wat er zich aan de andere kant van onze planeet afspeelt, een wereld waarin zich een engagement voltrekt ten gevolge waarvan onze antipoden als het ware onze buren worden. De hoeveelheid nieuws die zich dagelijks over onze hoofden uitstort is zo enorm groot, dat wij er mentaal ook weer snel afstand van moeten nemen. Als u in mei een afbeelding onder ogen krijgt van een gebeuren dat zich in januari heeft vol- trokken, zult u ongetwijfeld zeggen: „Och, is dat nog pas zo kort geleden gebeurd?” Een fotoboek als dit, waarin in woord en beeld een neerslag van het wereldgebeuren uit 1968 is opgenomen, zal u derhalve dikwijls voor verrassingen plaatsen. Het zal uw geheugen opfrissen bij het doornemen van de pagina’s, het zal misschien een appel doen op uw geweten, niet doordat het u een mening zal opdringen, maar zuiver en alleen doordat het u iets zal laten proeven van een mentaliteit, waarvan u afstand wilt nemen, zo zulks in uw vermogen ligt. Dit boek zal u ook vreugdevolle herinneringen bezorgen, als de geboorte van een kind of een machtige sportprestatie. Het zal een bezit zijn, dat u doorbladert en leest, dat u in de kast zet en er later weer uithaalt en herleest. Als bron van herinneringen, voor elkeen wellicht anders, zal het met de dag waardevoller worden. NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem;

14.

Boeknummer: 00514   Het aanzien van 1969. Twaalf maanden wereldgeschiedenis Historie -- Nederland, algemeen           (1970)    [Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1969 De man die gezegd heeft dat de landing van de mens op de maan de belangrijkste gebeurtenis sinds de schepping is, zal wel gelijk hebben. Nu de mens aan de aardse zwaartekracht en die van de maan kan ontsnappen of er naar believen in terugkeren, nu hij de duizenden kilometers tussen beide hemellichamen met duizelingwekkende snelheid kan overbruggen, hij op de maan allerlei ingenieuze zaken heeft achtergelaten en er gruis en stenen van heeft meegenomen, beschikt hij over mogelijkheden, waarvan jaren geleden veelgelezen auteurs weliswaar hebben gedroomd, echter zonder dat zij daaraan zelf enig reëel geloof konden hechten. De fantasie van een eeuw geleden en de science-fiction van enkele tientallen jaren terug zijn in 1969 werkelijkheid geworden. De mens heeft op de maan gestaan en het mensdom hield de adem in. Natuurlijk vindt u van dat gebeuren in dit fotoboek enkele karakteristieke platen, hoewel het feit zelf nog wel haarscherp in uw geheugen zal liggen. Over enkele jaren zal dat wellicht anders zijn, als de eerste schreden op de maan door ontelbare andere gevolgd zullen zijn en interplanetaire reizen tot de orde van de maand, de week of de dag behoren. Daarentegen zult u in dit boek tientallen foto’s aantreffen van voorvallen en gebeurtenissen, soms ernstige, soms luchtige, die al spoedig aan uw geheugen ontglipt waren. Toch is hun belangrijkheid in het praktische dagelijkse gebeuren soms veel groter dan een steriele maanvlucht, die door slechts enkele moedige, maar eenzame pioniers wordt uitgevoerd en aan de ont- wikkeling waarvan door betrekkelijk kleine en zeer selectieve groepen in stille beslotenheid wordt gewerkt. Niet met uitschieters, maar met het gebeuren van alle dag leeft de mens. Door de wervelende hoeveelheid nieuws en de snelheid van de tijd vergeten we echter spoedig datgene wat wij wilden vasthouden. Dit fotoboek wil daarom niets anders doen dan u weer visueel deelgenoot maken van vele zaken uit de talloze, zonder welke 1969 geen aanzien heeft. NV Drukkerij De Spaarnestad Haarlem;

15.

Boeknummer: 00515   Het aanzien van 1970. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1971)    [Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1970 Dit boek is een deel van uw teven. Eén jaar slechts, maar u hebt het meegemaakt. U was deel van dat jaar en u hebt er een rol in gespeeld en u komt op vele bladzijden voor, al zult u misschien vergeefs zoeken naar uw gelijkend portret. Maar u was een van de talloze toeschouwers langs de kant zonder wie dat jaar 1970 niet had bestaan. U was onmisbaar bij het grote-mensenspel. Misschien bent u uw gift komen brengen op dat merkwaardige feest van naastenliefde Schip Ahoy. Misschien zat een vriend of familielid van u in een der vete gekaapte vliegtuigen, of hebt u geapplaudisseerd voor het Palestijnse meisje Leila Khaled dat koelbloedig een granaat uit haar bloesje trok, dertigduizend voet boven de bewoonde wereld. In battle-dress, verloofd met de revolutie — zie haar ring! — staat zij op ons omslag. Meisjes als Leila, knap maar gevaarlijk, zijn niet de enige vrouwen die 1970 tot een roerig jaar hebben gemaakt, nauwelijks te bevatten in 240 pagina's. Dichterbij hadden we Dolle Mina's die lieftallig en verbeten streden voor de gelijkberechtiging van de vrouw. Als u een lezeres bent, zult u zich alweer aantreffen op de bladzijden in dit boek waar de Mina’s ludiek én in volle ernst roepen 'baas in eigen buik' te willen zijn, want vijfenzeventig procent van u geeft hun wat deze strijdkreet betreft gelijk, zeggen de statistici. En zo hebt u nog veel meer meegemaakt in dat jaar en altijd was u hoofdpersoon. Want vergeet dit niet: de hoofdrolvertolkers van het Spel 1970 zegden hun teksten om u te overtuigen, u te beïnvloeden, u de toeschouwers langs de kant, u die allemaal samen het lot van de wereld bepalen. Daarom is dit Aanzien van 1970 zo'n belangrijk boek. Daarom is de hele serie zo ontzettend interessant. De banden bevatten uw leven, dat u doelbewust hebt meegemaakt en dat u zich altijd wilt herinneren. De herfststormen en de voorjaarswinden, de zomerbloemen en het sneeuwdek van 1970 vormden het decor van uw bestaan en wanneer u later aan uw kinderen wilt vertellen hoe uw leven er uit heeft gezien, pakt u dit boek en haalt er bladzij na bladzij de snikken en de glimlachjes uit. Wij wensen u nu reeds vee! genoegen met dit deel uit de kostelijke serie jaarboeken. Het bevat de geschiedenis van uw leven en dat is zo belangrijk omdat het nooit meer kan worden overgedaan en uniek is in zijn soort. NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

16.

Boeknummer: 00516   Het aanzien van 1971. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Dl 10 Historie -- Nederland, algemeen           (1972)    [Diversen] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1971 Het Aanzien van 1971: tiende deel van een unieke serie fotodocumentaires. Tweehonderdveertig bladzijden bieden u een terugblik op een veelbewogen jaar, dat u zich zult willen blijven herinneren. Twee reizen naar de maan, ellende in Bengalen, terreur in Ulster. Rood China in de Verenigde Naties. Maar ook: de glorie van Ajax, Ard en Eddy. Het bezoek van koningin Juliana aan Indonesië, het weelderige woestijnfestijn in Perzië. Triomfen en rampen, successen en protesten, menselijk lief en leed in een wereld die de uwe is. Al die boeiende actualiteit van 1971 vindt u in woord en beeld terug in dit waardevolle boek, waarnaar u steeds weer zult grijpen. Het tiende Aanzien van een Jaar Men zou alleen van een stervende mens een juiste definitie van het begrip 'tijd' kunnen horen. 'Tijd zijn de paar seconden die mij nog resten,”zou hij kunnen zeggen. „Belangrijker tijd bestaat er niet.” Of, als hij wijs en bezadigd is en uit dit leven stapt na zinvol bestede jaren: 'Tijd is nu van geen belang meer, want vijf seconden wegen niet op tegen de jaren die ik heb beleefd.' Tussen deze twee uitspraken moet iedere mens zijn keus maken. U kunt uitsluitend kijken naar de toekomst, en erg droevig worden wanneer uw laatste uur slaat. U kunt ook kijken naar het verleden — uw verleden, en zeer begaan zijn met al hetgeen daar is geschied. Wij hebben dit boek, en trouwens de hele reeks 'Aanziens', gemaakt voor mensen die bewust leven en gefascineerd de tijd absorberen waarin zij existeren. Wij maken de serie niet voor lieden die zich willoos en gedachteloos als schapen laten drijven door een duf landschap. Wél voor de schepselen die proberen hun tijd te verstaan en die hun tijd ook willen vasthouden. Zij willen later nog weten hoe ze juichten voor hun helden, lachten om de blunders, huilden om de rampen. En van al deze dingen staat dit boek en staan alle boe- ken uit deze reeks vol. Ik weet nog goed hoe wij ermee begonnen. De toenmalige directeur van Uitgeverij Spaarnestad, mr. W. Lucas, was de initiatiefnemer. 'Laten wij een soort foto-album maken van de jaren waarin wij leven,'zei hij. 'Elk jaar opnieuw een boek met eerlijke verslaggeving van alles wat er is gebeurd. De mensen zullen zich hun leven willen herinneren en bladeren in hun eigen historie.' Dat was tien jaar geleden. Ik mocht het boek samenstellen en de foto die ik koos voor de eerste bladzij van Het Aanzien van 1962 was een foto van twistende mensen. Let wel: geen ruziënde mensen, maar mensen die de twist dansten — de rage van dat jaar. Sindsdien is er elk jaar een 'Aanzien' verschenen en het is een kostelijke serie geworden, waarvoor de belangstelling voortdurend groeide. De initiatiefnemer had gelijk: de mensen vinden het heerlijk terug te bladeren in hun eigen leven. Om het historisch overzicht compleet te maken is onze uitgeverij ertoe overgegaan ook de jaren vóór de start van onze serie in beeld te brengen. Zo ontstonden later dan het eer- ste jaarboek de bundels Het Aanzien van 1950-1954 en Het Aanzien van 1955-1959, telkens vijfjaren in één band. Wij overwegen nu nog de jaren 1945-1949 en wellicht ook de ontbrekende jaren zestig aan de serie toe te voegen en als u daarvoor interesse hebt, mag u ons best een aanmoediging sturen. Ik moet u zeggen dat ik de verschijning van elke van deze fotodocumentaires een belevenis vind. Dit tiende jaaroverzicht, Het Aanzien van 1971, is voor mij een kostbaar kleinood. . Ik blader.het door en bekijk de foto die ik in de loop van dit bewogen jaar uit de internationale nieuwsvoorziening heb geplukt en die door redacteur Johan Jongma van commen- taar is voorzien. Ik weet niet wat het belangrijkst is: de bokswedstrijd op bladzij 57, de eerste naaktshow in Nederland op bladzij 129 of het bezoek van koningin Juliana aan Indone- sië op bladzij 170-171. Ik wil niet eens twisten over de importantie van deze gebeurtenissen ten opzichte van elkaar. Historici zullen beweren dat het staatsiebezoek van de Neder- landse vorstin aan haar vroegere kolonie oneindig belangrijker is dan het toneelmatig optreden van tien blote acteurs, maar ik oordeel daar anders over: ik heb elk van beide eve- nementen met precies evenveel interesse gadegeslagen. Hun nieuwswaarde was exact even groot Omdat elke dag die wij leven even zwaar telt. Ik hoop dat u dit boek op deze manier bekijkt Het bevat een jaar van het teven waarvan u deel uitmaakt. U hebt elke pagina beleefd en over elk feit een mening gehad. Bekijk het totaal van 1971 en vel uw oordeel. Was het een boeiend jaar of niet? Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

17.

Boeknummer: 00521   Het aanzien van 1972. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1973)    [Gerard Vermeulen. Samenstellng] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1972 Het Aanzien van 1972: elfde deel van een kostelijke reeks fotodocumentaires. Televisiebeelden vervliegen en krantefoto’s vergelen, maar dit boek houdt alle schokkende en boeiende actualiteit van 1972 haarscherp voor u vast. Beeld en tekst roepen al die feiten in uw herinnering terug, die 1972 tot een veelbewogen jaar hebben gemaakt: • de gruwelijke, zwarte septemberdag van München • de Bloody Sunday van Londonderry • oplaaiende oorlog en glorende vrede in Vietnam • arbeidsconflicten en milieuzorgen • Amins banvloek over de Aziaten in Oeganda • Nixons reizen en herverkiezing • ontvoeringen en vliegtuigkapingen • aanslagen op Wallace en Hassan • emoties om de Drie van Breda • de pechreis van Apollo 16 • Noors nee en Deens ja tegen de E.E.G. • verkiezingen en topconferenties • vrijspraak voor Angela Davis • een verjaarscadeautje voor Liz Taylor • een tweeling voor prinses Irene • Ajax' wereldcup en Eddy Merckx uurrecord • Ard Schenk, Mark Spitz en Bobby Fischer en nog veel, veel meer ernstige en luchtige gebeurtenissen, die u zelf als geïnteresseerde of als betrokkene bewust hebt gevolgd en die u zich zult willen blijven herinneren. Dit boek had in plaats van Het Aanzien van 1972 evengoed als titel kunnen dragen Een jaar bevroren. Want wat u op al die ruim tweehonderd pagina’s ziet, is een reeks onveranderlijke momentopnamen, vaak gemaakt met sluitertijden van een-tweehonderdvijftigste seconde en toch van permanente betekenis voor de geschiedenis. Dat is het vreemde, het bijna griezelige van een boek als dit: het bevriest de dramatische elementen van ons tijdgebeuren en het dwingt ons tot de erkenning dat de mensen van de wereld een janboel maken, waarnaar we met verschrikte ogen kijken zonder er enige invloed op te kunnen uitoefenen. Wij staan machteloos tegenover de rampen en misdaden, die op zo menige pagina in dit boek voorkomen. We zijn trouwens eveneens buitenstaanders bij de vrolijke bladzijden, want ook de taferelen die daarop zijn vastgelegd, speelden zich zonder onze inmenging af in de wereld om ons heen. En desondanks maken wij deel uit van diezelfde wereld. Zonder ons, zonder u, hadden die feiten nooit kunnen plaatsvinden. Wanneer bijvoorbeeld de Palestijnse verzetsorganisatie Zwarte September u niet had willen overtuigen van haar doel, had zij nooit de moordpartij in München op touw gezet, waarop in dit boek op de bladzijden 182 en 183 de aandacht wordt gevestigd en waarop ook onze omslagplaat veelzeggend teruggrijpt: de intocht van een olympische ploeg, waarvan elf leden op gruwelijke wijze het leven zouden laten. Eigenlijk ontbreekt in dit Aanzien van 1972 één foto: die van uzelf. U zou uw eigen portret voorin moeten plakken. Want u bent de mens die dit alles in 1972 heeft meegemaakt en u hebt dit boek gekocht omdat u zich dit jaar van uw leven wilt blijven herinneren. Wij hopen dat deze twaalf maanden van uw leven u zullen blijven boeien. Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

18.

Boeknummer: 00522   Het aanzien van 1973. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1974)    [Gerard Vermeulen samenstelling.] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws 1973 Het Aanzien van 1973 is een unieke fotodocumentaire over een jaar vol schokkende, schandaleuze, rampzalige, benauwende en gelukkig ook nog vertederende en amusante gebeurtenissen. Tweehonderdvijftig foto’s, ondersteund door een heldere tekst, doen u ongekleurd verslag van het wereldgebeuren van twaalf veelbewogen maanden, waarin zich feiten voltrokken als: - een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten - bloedige militaire machtsgreep in Chili - Amerikanen uit Vietnam - Nixon door ‘Watergate’ in diskrediet - de dood van Johnson, Picasso en Ulbricht - nieuwe regering in België en Nederland - gijzelingsdrama’s en terreuracties - Arabische olieboycot en autoloze zondagen in Europa - de bezetting van Wounded Knee - de hachelijke redding van Skylab - het regeringsjubileum van koningin Juliana - Mark Spitz getrouwd, Liz Taylor gescheiden - het huwelijk van prinses Anne en Mark Phillips - de Tourzege van Luis Ocana - Ajax wint Europacup en verliest Cruijff en nog veel meer lief en leed, dat 1973 tot een onvergetelijk jaar heeft gemaakt. Door middel van dit boek zult u er opnieuw, en steeds weer, kijk op krijgen. Hoeveel delen bevat deze serie fotojaarboeken nu? Even tellen. Veertien stuks. De twee eerste zijn verzameldelen: 1950-1954 en 1955-1959. De twee volgende jaren ontbreken. In 1962 start de serie die in dit deel, 1973, uitmondt. Wie de hele reeks bezit, heeft een fotografisch overzicht van bijna een kwart eeuw. Dat is een flink brok ellende. Ellende, ja, want ik ben er ook dit jaar niet aan ontkomen de meeste bladzijden met rampen te vullen. Ik heb mijn uiterste best gedaan er wat aangename feiten tussendoor te strooien, en dat is ook wel gelukt, maar ik moet bekennen dat het aantal rampzalige pagina's ver in de meerderheid is. Dat komt doordat de geschiedenis nu eenmaal wordt geschreven met een pen die in bloed is gedoopt. Geen mens weet zich te herinneren hoe de kroonprins van Oostenrijk in 1890 heette, maar die van 1914 kent men wel, want dat was Frans-Ferdinand en hij werd in Serajewo vermoord, hetgeen de directe aanleiding was tot de Eerste Wereldoorlog. En niemand heeft ergens gelezen hoeveel vrolijke automobilisten op 28 oktober 1973 reden op de snelwegen van Nederland, maar iedereen weet dat het op 4 november 1973 heel weinig waren, want dat was de eerste autoloze zondag als gevolg van de olieboycot. Ellende wordt vlotter door kranten, tijdschriften en historieboeken gepubliceerd dan vreugde. Rampen zijn beter nieuws dan blijde gebeurtenissen. Dat is een cynische waarheid. Daarom is dit Aanzien van 1973 een cynisch en hard boek. Het bevat vele akelige bladzijden en ik zou niet eens kunnen zeggen welke de beroerdste is. Zou 't het Watergate- schandaal zijn en de hele corruptie in politiek Amerika ? Zou het de omwenteling in Chili zijn en de moord op een democratisch gekozen president? Of misschien de hernieuwde oorlog tussen Israël en de Arabische staten, daterend van oktober 1973? Voorlopig houd ik het op de laatste gebeurtenis. Op de bladzijden 196 en 197 van dit boek treft u het verslag ervan aan en het omslag van dit Aanzien vertoont eveneens een foto van dit drama. Deze oorlog had veel verstrekkender gevolgen dan andere bloedige conflicten uit het afgelopen jaar. Oktober 1973 betekende behalve een strijd tussen twee volkeren een keer- punt in de Nederlandse economie en een bezinning op onze plaats in het politieke wereldgebeuren. Wij werden gedwongen een principiële keus te maken tussen onze vrienden en onze vijanden en ditmaal lieten wij dat niet aan onze politici over, maar reageerden als volk, als natie. Ik heb het gevoel dat alle foto’s, die ik na oktober 1973 voor dit boek heb verzameld, minder belangrijk zijn dan de prenten en de tekst op de bladzijden 196 en 197. Maar ik kan mij vergissen. Misschien legt de koper van dit boek andere maatstaven aan. Dat is het absolute recht van elke lezer van dit historische-plaatjesboek en ik gun het eenieder van harte. Zolang hij zich maar realiseert dat hij een uniek stuk geschiedschrijving heeft gekocht en voor zijn levensduur in zijn boekenkast heeft bijgezet. Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

19.

Boeknummer: 00523   Het aanzien van 1974 Historie -- Nederland, algemeen           (1975)    [Gerard Vermeulen samenstelling.] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1974 Met Het Aanzien van1974 hebt u opnieuw een fascinerend stuk moderne geschiedenis in uw bezit. Het is om precies te zijn de dertiende keer dat wij een jaar bijschrijven in de historie van deze unieke serie fotografische jaaroverzichten. En omdat de belangstelling nog met elke uitgave toeneemt, is het onze stellige bedoeling om ook de komende jaren voor u in deze vorm te boekstaven. Maar er zijn meer plannen met de Aanzien-reeks. Zo hoeft u bijvoorbeeld niet wéér een jaar te wachten op het volgende deel. In april komt de bij velen zo langverbeide uitgave AANZIEN ’40-’45 van de persen. U kunt dit boek nu al reserveren. Als u gebruik maakt van de in dit deel liggende antwoordkaart, verzekert u zich er tijdig van dat u deze - in een even grote oplaag verschijnende uitgave straks in uw bezit krijgt. Juist dit bijzondere overzicht van de vijf oorlogsjaren moet voor elke Aanzien-bezitter een waardevolle aanvulling betekenen op de rest van de serie. Overigens kunt u die binnenkort nog verder completeren. Op uw antwoordkaart wordt u de mogelijkheid geboden zelf mee te bepalen met welke jaaroverzichten wij de Aanzien-reeks nog verder zullen uitbreiden. Zou u de Eerste Wereldoorlog in deze boeiende reportagevorm willen zien? De jaren rond de grote Crisis misschien? De gay twenties? Of kiest u voor het verschijnen van de in de serie ontbrekende jaren 1960 en 1961 ? Laat u het ons maar weten. U kunt erop vertrouwen dat ook die straks verschijnende delen weer dubbel en dwars het aanzien waard zullen zijn. Elke actuele gebeurtenis is een regendruppel in de oceaan van de tijd. Toen koning Amenhotep dertien eeuwen voor het begin van onze jaartelling de beeldschone Nefertiti in zijn huwelijksbed vlijde, dacht hij dat zijn hart stilstond, evenals de tijd. Nochtans veroorzaakte dat adembenemende ogenblik slechts een kleine rimpeling in de loop van de histo- rie. Terwijl Amenhotep zijn prachtig wijfje kuste, draaide de wereld voort naar het jaar 1974 na Christus. De waarde van actuele gebeurtenissen is erg betrekkelijk. Voor een vijftigjarige man die na de oorlog de intocht der Canadezen meemaakte en bovendien zijn meisje aan zo’n vreemde soldaat verloor, is 1945 een jaar om nooit te vergeten. Voor een thans vijftienjarige scholier is het verhaal van de bevrijding een tamelijk saai stuk historie, waarvan hij zijn ouders wel eens hoort vertellen, maar dat hem even onberoerd laat als de liefdesgeschiedenis van de Egyptische koning Amenhotep en zijn Nefertiti. Dit boek pretendeert dan ook absoluut niet een document met eeuwigheidswaarde te zijn. Ik weet wel zeker dat 200 van de 240 bladzijden over een halve eeuw volstrekt waardeloos zullen zijn en met geen regel zullen worden aangehaald in de geschiedenisboeken van het jaar 2024. Maar daar gaat het ook niet om. Het Aanzien van 1974 is gewoon een boek voor thans levende mensen, die zich bewust zijn dat ze nu bestaan en dat ze deel uitmaken van het hui- dige tijdsbestek. Ze hebben meegemaakt en met hun vrienden besproken dat een Amerikaanse president uit zijn hoge ambt moest terugtreden en ze hebben uitgebreid gerede- twist over zijn daden en misdaden. Richard Nixon, die het omslag van dit boek siert en op bladzij 150 ten onder gaat, was voor hen een levende actualiteit. Waarschijnlijk komt de schavuit nooit terecht op het lijstje van bekende Amerikaanse presidenten, maar wij zijn tijdgenoten, kennen hem door en door. Het Aanzien is een soort fotoalbum. Het probeert in simpele vorm de feiten te vatten die u in uw zoveelste levensjaar hebt meebeleefd. Het geeft uw leven weer, ook al komt u op geen van de 240 bladzijden voor. Om die reden wil ik iedere koper van dit boek aanraden er een serie van aan te leggen. Ik ben met het samenstellen ervan in 1962 begonnen en helaas zijn de meeste delen uitver- kocht. maar ook 1974 is een goed jaar om met het vergaren van een indrukwekkende reeks jaarboeken te beginnen. Bovendien bestaat wellicht de mogelijkheid dat u met 'te- rugwerkende kracht' toch nog in het bezit komt van Aanziens van voorgaande jaren. Zie daarvoor de achterzijde van dit boek en de ingelegde antwoordkaart. Ik kan u verzekeren dat het een zalige ervaring is dit soort fotoboeken door te bladeren en met blijd- of gramschap de vervlogen feiten na te lezen. Het ontlokt u menige kreet van verbazing. Velen hebben die ervaring al. Tienduizenden kopen jaarlijks dit herinneringsalbum. Ze hebben allemaal gelijk. Er is geen beter middel dan dit om bij de tijd te blijven. Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

20.

Boeknummer: 00524   Het aanzien van 1975. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1976)    [Gerard Vermeulen samenstelling] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1975 Het Aanzien van 1975 is het veertiende deel in successie van de overbekende reeks jaaroverzichten. Opnieuw bieden we u een boeiende documentaire in een samenspraak van scherpe, veelzeggende fotojournalistiek en vlotte, bondige verslaggeving. Aan de hand van 250 nieuwsfoto’s krijgt u nog eens kijk op de politieke, dramatische en sportieve hoogtepunten uit de actualiteit van 1975, Het Jaar van de Vrouw, een Heilig Jaar, een kroonjaar voor Amsterdam. Een veelbewogen jaar waarin we feiten, affaires en ontwikkelingen meemaakten als: - de bloedige machtsstrijd in Angola - het einde van de oorlog in Cambodja en Vietnam - de moord op Feisal en Moedjiboer Rahman - de koppeling van de Apollo aan de Sojoez - onrust en partijtwisten in Portugal - Indira Gandhi en Isabel Peron in het nauw - schippersblokkades in België en Nederland - een nieuwe troepenscheiding in de Sinaï - protesten tegen executies in Spanje - de gijzeling van dr. Tiede Herrema - de vredesmars van de Marokkanen - de dood van generaal Franco - de onafhankelijkheid van Suriname - gijzeldrama's in Wijster en Amsterdam en nog veel meer ernstige, ellendige, zorglijke en gelukkig ook plezierige en vertederende gebeurtenissen, waardoor het jaar 1975 zijn ,aanzien’ heeft gekregen en zal behouden. Als verzamelaar van de foto’s die in dit jaarboek voorkomen, is het mij vergund een voorwoord te schrijven. Een voorwoord, dat tevens een verantwoording is. Want men kan op z’n minst van mij verlangen dat ik uiteenzet hoe ik tot mijn selectie ben gekomen. Welnu, ik moet eerlijk toegeven dat ik heb gefaald en dat dit jaarlijks fotoalbum verre van volledig is. Ik kom hiermee nederig tegemoet aan recensenten, die in vorige jaren beweerden dat de keuze van onderwerpen subjectief was en daardoor met compleet. Ter verontschuldiging: ik kón met compleet zijn. De uitgave HET AANZIEN kan, om het betaalbaar te houden, met meer dan 240 bladzijden bevatten. Dat is omtrent twintig bladzijden per maand. Maar ieder weldenkend mens weet dat er per maand veel méér dan twintig vermeldenswaardige gebeurtenissen plaatsvinden. De samensteller is onherroepelijk verplicht een keuze te maken. Hij kan bijvoorbeeld in het woelige jaar 1975 geheel overeenkomstig de werkelijkheid elke maand het onderwerp Portugal vermelden. Omdat er inderdaad wel in elke maand iets opzienbarends plaatsvond in dat merkwaardige land. Hij kan ook het onderwerp Portugal inkrimpen tot drie of vier pagina’s en zijn tekstschrijver verzoeken op die beperkte ruimte een overzicht te schrijven. Ik heb voor deze methode gekozen, omdat ik daardoor een grotere variatie aan onderwerpen kon aanbrengen. Ik kreeg zodoende bladzijden vrij voor luchtiger onderwerpen, die toch ook aandacht van het publiek verwierven. Ik ben het terstond met de critici eens dat de ontwikkelingen in Portugal oneindig belangrijker zijn dan de premières van blootfilms. maar ik ben ervan uitgegaan dat met alle lezers van dit jaaroverzicht fanatieke wereldhervormers zijn en dat een deel van hen liever de komiek van Duin ziet dan de politicus Soares. Mijn opdracht luidde, dit jaarboek interessant te maken voor een grote groep bewust levende Nederlanders en Belgen, die als het ware een fotoalbum wilden aanleggen van het jaar 1975 waarin zij leefden. Maar men kon mij daarbij niet vertellen welke specifieke interesses deze lezers hadden. Daarom heb ik mij van specialisatie onthouden. Ik heb net voldoende actiegroepen vermeld om aan te duiden dat het in het jaar 1975 onrustig was in de Nederlanden. Ik heb net voldoende vrouwelijkheden vertoond om aan te geven dat het beruchte Jaar van de Vrouw 1975 veel emoties heeft losgeweekt. En ik ben er het hele jaar van uitgegaan dat mijn onvolprezen tekstschrijver, Johan Jongma, erin zou slagen de belangrijkste zaken behoorlijk uit de doeken te doen en bij elke plaat een tekst te componeren, die aan dit jaarboek de schijn van volledigheid verleent. Niet zonder trots deel ik mee. dat hij en ik met dit boekwerk aardig in onze opzet zijn geslaagd Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

21.

Boeknummer: 00525   Het aanzien van 1976. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1977)    [Gerard Vermeulen; Johan Jongma. Samenstellers] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1976 Het Aanzien van 1976 is het vijftiende deel van de overbekende reeks jaaroverzichten. Meer dan 250 met zorg gekozen nieuwsfoto’s, ondersteund door een vlotte informatieve tekst, brengen u alle onthutsende, aangrijpende en fascinerende hoogtepunten uit de actualiteit van 1976 weer glashelder voor de geest: - prins Bernhard en de Lockheed-affaire - Isabel Peron afgezet - Israël bevrijdt gijzelaars in Oeganda - het regeringsjubileum van koning Boudewijn - de zwarte opstand in Soweto - de vergiftiging van Seveso - het vorstelijke huwelijk in Stockholm - de lange, hete, schroeiende zomer - de olympische spelen in Innsbruck en Montreal - Vikings spitten in de Marsbodem - de dood van Tsjoe En-lai en Mao Tse-toeng - de burgeroorlog in Libanon - de conferentie over Rhodesiës ‘zwarte toekomst’ - de verkiezingsoverwinning van Jimmy Carter - aardbevingen in Guatemala, Italië, China en Turkije - het rumoer om de vlucht van Pieter Menten en vele tientallen andere feiten en feitjes die in 1976 opzien hebben gebaard, emoties hebben losgemaakt of een glimlach hebben opgewekt U vindt ze terug in deze boeiende documentaire, waarnaar u steeds weer zult grijpen omdat u zich ook het jaar 1976 zult willen blijven herinneren. 'Mijn hemel, wat gaat de tijd vlug!’ Een verbijsterde kreet, die je erg vaak hoort en niet alleen op de redactie van dit boek. De tijd gaat vlug, omdat wij in een stroomversnelling leven. Er is in deze eeuw meer gebeurd dan in de voorafgaande vijf eeuwen tezamen. Tussen de uitvinding van het ijzeren zwaard en het dynamiet liggen minstens tien eeuwen. Tussen het eerste vliegtuigje dat zich aarzelend drie meter van de grond verhief en de raket die mensen naar de maan vervoerde liggen slechts zeventig jaren. Zo is het met alles. In de laatste kwarteeuw — en wat is vijfentwintig jaar nou eigenlijk? — is een heel werelddeel, Afrika, van blanke in zwarte handen overgegaan. Dit boek getuigt daarvan, onder meer door foto’s van de moeizame conferentie in Genéve, die Rhodesië, een van de laatste blanke bolwerken, moest overdragen aan de zwarte bevolking. De samenstellers van dit boek menen dat het voor de snel levende mens van groot nut is een naslagwerk te bezitten, dat de hoogtepunten van een voorbij jaar vasthoudt. Men kan dan nog enigszins bijhouden wat men aan blijde en droeve evenementen heeft meegemaakt. Wij pretenderen geenszins dat onze compilatie volledig zou zijn. Hét nieuws van een jaar valt niet geheel te vangen in 240 bladzijden en er meer van maken leek ons onverantwoord, omdat wij de prijs acceptabel willen houden voor een groot publiek. Immers, iedereen is in de loop van 1976 getroffen door zekere berichten, of die nu op politiek gebied lagen, op het terrein van de sport of in de persoonlijke sfeer. U, lezer, bent waarnemer geweest van dit bewogen jaar. Het is uw boek. Gerard Vermeulen NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

22.

Boeknummer: 00526   Het aanzien van 1977. 12 maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1978)    [Johan Jongma, samenstelling] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1977 Het Aanzien van 1977 is een fascinerend fotografisch overzicht van een jaar vol schokkende, aangrijpende, ergernis wekkende, madr ook amusante, verblijdende en sportieve gebeurtenissen. Ruim 250 met zorg gekozen nieuwsfoto’s en een vlotte, bondige begeleidende tekst vormen samen een boeiend stuk eigentijdse geschiedschrijving, dat met het voortschrijden der jaren steeds waardevoller zal worden. Ook van het jaar 1977 zult u, geïnteresseerde krantelezer en televisiekijker, zich alle hoogtepunten willen blijven herinneren. Zoals: - de gijzelingsacties in De Punt en Bovensmilde - de rampzalige vliegtuigbotsing op Tenerife - Indira Gandhi weggestemd, Ali Bhoetto weggezuiverd - de drie wereldtitels van Eric Heiden - de viering van het Rubensjaar in Antwerpen - het zilveren jubileum van koningin Elizabeth - het eerste jaar van president Jimmy Carter - de dageraad van de democratie in Spanje - het proces om Pieter Menten - de kortstondigste kabinetsformatie in België - de langdurigste kabinetsformatie in Nederland - de kruistocht van Anita Bryant tegen de homofilie - de invasie in Sjaba en de Ogaden-woestijn - de dood van Elvis Presley - het RAF-terrorisme in West-Duitsland - de bevrijdingsoperatie in Mogadisjoe - de verscherping van de apartheid in Zuid-Afrika - het bezoek van president Sadat aan Israël Zo zijn er nog veel meer onvergefelijke en misschien alweer vergeten feiten die voor de historie, maar niet minder voor iedere bewust levende tijdgenoot persoonlijk, het aanzien van 1977 hebben bepaald. Dit boek houdt de actualiteit en het tijdsbeeld van een veelbewogen jaar scherp voor u vast. Het bladeren, kijken en lezen in deze documentaire zal telkens weer een belevenis zijn en een wereld van herinneringen bij u oproepen. Het jaar 1977 ligt achter ons. In dit boek treft u het beeldend relaas ervan aan: een fotografisch overzicht van de vele onvergetelijke en wellicht alweer vergeten ernstige en luchtige feiten uit het wereldgebeuren, waarvan u van dag tot dag bewust toeschouwer bent geweest. Net over de drempel van 1978 kunnen we alle opzienbarende en schokkende gebeurtenissen van het voorbije jaar meer of minder nauwkeurig inventariseren en trachten ze op hun waarde te schatten. Meer dan een voorlopige balans valt er echter niet uit op te maken. Misschien zullen historici over twee, vijf of pas tien jaar aannemelijk kunnen maken welke actualiteiten van 1977 werkelijk van doorslaggevende betekenis of in hoge mate illustratief zijn geweest voor nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen, mogelijke mentaliteitsveranderingen, een bredere en diepere bewustwording ten aanzien van de noden en het geleden onrecht overal in de wereld. Zo zou de komende tijd best eens kunnen leren dat de alom betreurde dood van de zwarte nationalistenleider Steve Biko een vérstrekkende invloed heeft gehad op het verzet tegen de onmenselijke apartheid in Zuid-Afrika. Misschien blijkt straks het verrassende bezoek van president Sadat aan Israël inderdaad de historische waarde te hebben die er op het moment zelf aan werd toegekend: een beslissende stap op de weg naar vrede in het Midden-Oosten. In andere ogen zou het jaar 1977 achteraf gekenmerkt kunnen worden door de toenemende onrust en massaal gedemonstreerde verontrusting over kernenergie en atoomwapens. Was het ook niet het jaar van de mensenrechten? Ja, maar ze werden weer schandelijk met voeten getreden: door de zwarte dictator Idi Amin in Oeganda, door het blanke minderheidsregime in Zuid-Afrika, nog altijd in Chili, Indonesië en Oost-Europa, ja ook door de hysterische reclamejuf Anita Bryant in Florida. Weer anderen zien misschien 1977 de geschiedenis ingaan als een uiterst belangrijk en veelbewogen stembusjaar: met vrije verkiezingen in Spanje als bekroning van een geleidelijk maar doelgericht democratiseringsproces; vervroegde verkiezingen in België met daaraanvolgend de kortstondigste kabinetsformatie; allesbehalve 'gewone' verkiezingen in Nederland, gevolgd door de langdurigste kabinetsformatie ooit ergens in een parlementaire democratie vertoond... Voor velen zal het aanzien van 1977 echter nu alvast sterk zijn bepaald door een reeks verbijsterende terreurdaden die vlak bij ons, in Nederland en West-Duitsland, veel beroering en verontwaardiging en ook heftige discussies over recht en orde hebben gewekt. De schrille naklanken ervan zijn ook nu nog niet verstomd. Niet voor niets hebben wij voor de omslag van dit boek een foto gekozen van de begrafenis van een der gedode Zuidmolukse treinkapers, op 14 juni in Assen. Niet omdat wij daarin een heidenbegrafenis zouden zien, maar vanuit het besef dat de laatste gang van zes jongelui, die tientallen onschuldigen negentien bizarre dagen lang met de dood hebben bedreigd, een aangrijpend gebeuren was waarbij menselijke emoties de boventoon voerden. Zo zijn er in 1977 helaas vele doden begraven en zo is er getreurd bij de lijkbaar van terroristen en hun slachtoffers. Misschien is de hoop niet ijdel dat na het drama bij De Punt, en meer nog na de bevrijdingsoperatie in Mogadisjoe, de brute geweldpleging van politieke desperado’s zichzelf voorgoed blijkt te hebben afgestraft. Ook dat zal zich in de tijd na het in menig opzicht dodelijke jaar 1977 moeten laten aanzien. NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

23.

Boeknummer: 00527   Het aanzien van 1978. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1979)    [Johan Jongma samenstelling] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1978 Het Aanzien van 1978 is het zeventiende deel van de befaamde reeks jaaroverzichten. Het presenteert het beeldend relaas van een waarlijk woelig jaar, met een overvloed aan ernstige en luchtige gebeurtenissen die het aanzien waard blijven en niet in het vergeetboek zullen of mogen raken. Een kleine greep uit de actualiteiten van 1978, die opzien hebben gebaard en emoties hebben losgemaakt: - het kortstondige pontificaat van Johannes Paulus I - de verrassende verkiezing van een Poolse paus - het moeizame vredesoverleg tussen Israël en Egypte - de gijzeling in het provinciehuis in Assen - Aldo Moro ontvoerd en vermoord - het wereldkampioenschap voetbal in Argentinië - de dissidentenprocessen in de Sowjetunie - de bloedige rebellie in Zaïre - de massale protesten tegen de neutronenbom - de gruwelijke explosieramp in Spanje - de geboorte van de ‘reageerbuisbaby’ in Engeland - de dood van Ko van Dijk en Jacques Brei - de Atlantische oversteek per luchtballon - de volksopstand in Nicaragua - het betogingsgeweld in Iran - het opstappen van premier Leo Tindemans - de val van CDA-fractieleider Wim Aantjes Deze feiten en affaires en nog vele tientallen andere vindt u in woord en beeld terug in deze boeiende documentaire. Bijna 300 nieuwsfoto’s, uit alle windstreken verzameld en ondersteund door een heldere, informatieve tekst, bieden een levendige terugblik op het jaar 1978 en zullen steeds weer een wereld van herinneringen bij u oproepen. Weer is er een jaar voorbij en weer kunnen we ervan zeggen: 'Het was me het jaartje wel.' Geen bijster originele typering en evenmin een die van een nuchtere, afstandelijke benadering getuigt, maar toch een verzuchting die menigeen over de lippen komt bij het terugblikken op het wereldgebeuren van het jaar 1978. Afstand ervan nemen kan en mag trouwens nog niet. We zijn, begin 1979, nog veel te sterk betrokken bij de uitvloeisels en uitwerkingen van de stortvloed van gebeurtenissen die ons in het voorbije jaar hebben geschokt, die ons niet onberoerd hebben gelaten, ons menigmaal ook beroerd hebben gemaakt of ons met enige hoop en vertrouwen hebben vervuld. Er is in 1978 ontstellend veel en ook veel ontstellends gebeurd. Zó veel, dat alle bladzijden van dit beeldverslag gemakkelijk te vullen zouden zijn met alleen maar ellende, rampspoed, terrorisme, schending van mensenrechten. Dat zou evenwel niet volgens de vertrouwde opzet van deze boekenreeks zijn en een vertekening geven van het werkelijke beeld dat het jaar 1978, ondanks alles, bij ijverige krantelezers zoals u en ik heeft achtergelaten. Een jaar krijgt niet alleen ’aanzien' door opzienbarende politieke feiten en affaires, maar evenzeer door luchtiger actualiteiten, waarover we ons misschien óók dagenlang hebben zitten opwinden: de nattige zomer, het moeten missen van miss Bette Midler op de televisie en (toch weer niet) van Mies Bouwman, allerlei spannende sportgebeurtenissen met als uitschieter de strijd om het wereldkampioenschap voetbal in een (toch weer wel) aan een verwerpelijke dictatuur onderworpen land. Zo beschouwd is 1978 evengoed het jaar geworden van Anwar Sadat en Menachim Begin, die de Nobelprijs voor de Vrede wonnen nog voor ze de vrede zelf konden tekenen, als van de ijsvondeling Dick Ijsbrand van de Wetering en de eerste 'reageerbuisbaby' Louise Brown. Het was het sterfjaar van Ko van Dijk, Jomo Kenyatta en Jacques Brei; een gouden jaar voor Björn Borg en Gerrie Knetemann; een zwart jaar voor de Russische dissidenten Orlov en Sjaranski. Daarmee zijn enkele namen genoemd, die ieder voor zich het jaar 1978 een menselijk aanzien hebben gegeven, het voorgoed herkenbaar hebben gemaakt. Wilt u nog meer namen? Ze zijn er in overvloed en ze zijn stuk voor stuk identiek met of representatief voor tragedies en politieke af- en ondergang, maar ook sportieve triomfen: Aldo Moro, Charles-Viktor Bracht, Mario Kempes, Bernard Hinault, Mohammed Ali, Leo Tindemans, Analoli Karpov, Wim Aantjes. De komende tijden zullen leren welke namen en achterliggende ontwikkelingen in 1978 van werkelijk beslissende invloed zijn geweest op de wereldhistorie en vooral de wereldvrede. Nu alvast zal echter niemand, wat zijn levensvisie of religieuze overtuiging ook is, kunnen ontkennen dat 1978 het jaar was waarin het leiderschap van de rooms-katholieke kerk een totaal ander gezicht kreeg. Drieëndertig dagen slechts duurde het pontificaat van de lachende paus Johannes Paulus I, maar de hele wereld heeft er verrast en verblijd van opgekeken, zich aangesproken gevoeld door de hartverwarmende eenvoud van Albino Luciani. Ook dat is een naam die onverbrekelijk verbonden blijft met het wereldgebeuren van 1978, evenals Karol Wojtyla die als de eerste niet - Italiaanse paus in ruim 450 jaar de geschiedenis zou ingaan — een feit waarvan u en ik meelevende ooggetuigen hebben mogen zijn. Johan Jongma NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

24.

Boeknummer: 00528   Het aanzien van 1979. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1980)    [Johan Jongma samenstelling] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1979 Het Aanzien van 1979: achttiende deel van de overbekende, veel geraadpleegde reeks fotojaarboeken. Sinds 1962 loopt deze serie al en elk jaar weer is 'Het Aanzien’ een snelle best-seller gebleken. Omtrent drie miljoen exemplaren zijn in die achttien jaren gretig afgenomen, inclusief de eerste drukken van de intussen verschenen, tot 1900 teruggaande meerjaren-overzichten. Samen vormen al die fotojournalistieke documentaires een boeiend en gevarieerd beeldverslag van het wereldnieuws van de tot nu toe verstreken acht decennia van de twintigste eeuw. Dit boek maakt het ‘aanzien’ van die tachtig jaren compleet. Aan de hand van 300 nieuwsfoto’s, begeleid door een vlotte tekst, krijgt u nog eens scherp kijk op de vele schokkende, markante, interessante en ook amusante gebeurtenissen die 1979 te zien heeft gegeven. Met als hoogtepunten: — de vluchtelingentragedie in Zuidoost-Azië — de islamitische revolutie in Iran — het vredesverdrag tussen Egypte en Israël — de paniek om de kerncentrale in Harrisburg — de verdrijving van dictator Idi Amin — het aantreden van premier Margaret Thatcher — de bevrijding van Nicaragua — de reizen van paus Johannes Paulus — de moord op graaf Mountbatten — de val van schertskeizer Bokassa — de Rhodesië-conferentie in Londen Het is slechts een kleine greep uit de bonte verscheidenheid aan feiten waardoor u zich in 1979 gegrepen of aangesproken hebt gevoeld, waaraan u persoonlijke herinneringen koestert of waarvan u misschien al lang geen weet meer had. De dubbele betekenis van de titel van dit jaaroverzicht gaat ook nu weer op: de gememoreerde gebeurtenissen verlenen het laatste der jaren zeventig voor altijd een herkenbaar ‘voorkomen’ in de geschiedenis en ze zijn én blijven het bekijken meer dan waard. Aanzien doet gedenken! Een vrolijk totaalbeeld is het niet dat op de hierna volgende bladzijden in uw herinnering wordt teruggeroepen. Maar als u het wereldgebeuren van 1979 nauwlettend hebt gevolgd, zal u dat niet verbazen. Ook het laatste der jaren zeventig is uiterst woelig geweest, doortrokken van bloed en tranen, overladen met geweld en rampspoed. Het is schier ondoenlijk uit de wirwar van al het ons bestormende wereldnieuws enkele vaste lijnen te trekken en zo het 'signalement’ van het hele jaar 1979 te schetsen. Misschien is dat pas over enige tijd mogelijk, als alle_gebeurtenissen zijn uitgewerkt — of overtroffen en achterhaald — en als het vervolg der geschiedenis heeft uitgemaakt of een op het eerste gezicht gewichtig feit louter op zichzelf stond of dat juist een minder in het oog springend voorval illustratief was voor een nieuwe politieke of maatschappelijke ontwikkeling. Terugblikkend op de lange reeks hoogtepunten kunnen we echter nu al vaststellen dat 1979, toevallig of niet, bepaald een slecht jaar betekende voor een stel tirannieke en wrede potentaten: Idi Amin, Somoza, Macias, Bokassa. De vraag is maar: zijn ze voorgoed verdwenen en staan in hun plaats niet andere onderdrukkers op? In Iran lieten de gebeurtenissen na de aftocht van sjah Mohammed zich alvast allesbehalve hoop gevend aanzien. Ayatollah Khomeini keerde in triomf terug, maar al spoedig ontaardde de door hem gepredikte islamitische revolutie in een moordende onverdraagzaamheid jegens 'afvallige’ Koerden en in een haatcampagne tegen de Amerikanen, die werden vervloekt omdat ze het regime van de sjah jarenlang op de been hadden helpen houden en de zieke ex-despoot niet wilden uitleveren. Onheil, nachtmerries en emoties — 1979 was er vol van. Het was het jaar van 'Holocaust’ en ’Harrisburg’, van heftig verzet tegen modernisering van het Navo-kernwapentuig, met alle politieke consternatie van dien. Het was bovenal het jaar waarin de wereld geschokt werd door een vluchtelingentragedie die haar weerga niet kende: die van de Vietnamezen die bij honderdduizenden een heenkomen overzee zochten en de Cambodjanen die in even schrikbarende ellende naar Thailand uitweken. Hun leed tekent voorlopig méér het ’aanzien’ van 1979 dan de revolutionaire waanzin in Iran. Daarom prijkt op het omslag van dit boek niet een konterfeitsel van Khomeini, maar een foto van een groepje bootvluchtelingen op een Maleisisch strand. Een schrijnend beeld en tevens helaas een onzalige herinnering aan 1979 als het Jaar van het Kind, waarin kinderen niettemin een belangrijke, zij het deerniswekkende rol op het wereldtoneel hebben meegespeeld. Zo leidde de internationale verontwaardiging over de moord op minstens honderd schoolkinderen mede tot de val van schertskeizer Bokassa. Zo kreeg Moeder Teresa een Nobelprijs dank zij haar zorg voor de sloppenkinderen van Calcutta. En het drama in Cambodja zou wellicht niet zo’n appel op het wereldgeweten hebben kunnen doen als niet de alarmerende berichten hadden gecirculeerd dat geen kind onder de vijf jaar de verschrikkingen had overleefd. Johan Jongma NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

25.

Boeknummer: 00529   Het aanzien van 1980. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1981)    [Johan Jongma, Frans Naeff. Samenstellers] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1980 Het Aanzien van 1980: Wie in het jaar 2000 zal roepen dat vroeger alles beter was, zal zeker niet aan 1980 terugdenken. Het jaar dat nu achter ons ligt, gaf aanzienlijk meer reden tot zorg dan tot tevredenheid. Zorg, in de eerste plaats, om het bestaan, om het behoud van werk en koopkracht in een economisch moeilijke tijd. Zorg, in de tweede plaats, om de kwaliteit van het bestaan, om de schaduwzijden van kernenergie, om de gifschandalen die woonwijken en kinderspeelplaatsen plotseling tot verboden gebied maakten. Zorg ook om de koele bries die in de internationale politiek opstak na de Russische inval in Afghanistan. Het rotsige Afghanistan, tot voor kort vooral bekend bij onthechte westerse jongeren op zoek naar oosterse wijsheid, werd in de laatste dagen van 1979 door sowjettroepen bezet en trad daarmee voor het voetlicht van de internationale belangstelling. Afghanistan beheerste de politiek van 1980. De Amerikaanse president Jimmy Carter eiste dat de sowjettroepen het land zouden verlaten. De troepen bleven, de Verenigde Staten boycotten de olympische spelen in Moskou, besloten tot een reeks maatregelen tegen de Sowjetunie en verlangden van de westerse bondgenoten tastbare blijken van solidariteit. Aan dat verlangen werd niet of slechts schoorvoetend gehoor gegeven, wat onder meer ongunstige gevolgen had voor Carters prestige in eigen land. De positie van de Democratische president werd verder ondergraven door een ander belangrijk thema in 1980, de gijzeling van Amerikanen in Iran. Een poging om de gijzelaars met geweld te bevrijden, liep op een jammerlijk fiasco uit, in de ogen van vele Amerikanen een bewijs te meer dat hun land onder Jimmy Carter allengs tot een tweederangs mogendheid werd. De man die in 1980 regelmatig riep dat vroeger alles beter was, prijkt op de omslag van dit boek. Ronald Reagan, die zijn carrière was begonnen als filmacteur en, vermomd als cowboy, in menige bijrol had geschitterd, kreeg nu zijn eerste hoofdrol te spelen. Zijn overwinning op Carter was indrukwekkend, maar zijn woorden riepen bij velen, vooral in Europa, het angstige vermoeden wakker dat hij de wereld terug zou voeren naar de sfeer van de jaren vijftig, naar een nieuwe koude oorlog. In een land dat nog steeds het aanzien van de jaren vijftig biedt, deden zich daarentegen revolutionaire ontwikkelingen voor: in een reeks grimmige stakingen eisten en verkregen Poolse arbeiders hun eigen, onafhankelijke vakbond. Hun stakingsleider, de gelovige katholiek Lech Walesa, werd op slag wereldberoemd. De omringende socialistische landen volgden de gebeurtenissen in Polen met onverholen afkeuring en trokken troepen langs de Poolse grens samen. Afgezien van deze hoofdlijnen werd het aanzien van 1980 bepaald door aardbevingsrampen, de oorlog tussen Iran en Irak, bomaanslagen van rechtse extremisten en snel stijgende werkloosheidscijfers in de meeste westerse industriestaten. Vergeleken met deze woeste golven in de oceaan van het wereldnieuws waren de krakersrellen maar kleine rimpelingen, ook al verstoorde een van die opstootjes de vreugde rond de troonswisseling. Nee, aan 1980 zal niet met voldoening worden teruggedacht. Maar wel met belangstelling, want het was ongetwijfeld een bewogen jaar. NV Uitgeverij Spaarnestad Haarlem;

26.

Boeknummer: 00530   Het aanzien van 1982. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1983)    [Jan van Goutum en Heleen van Amersfoort] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws 1982 Het Aanzien van 1982: Niet zonder reden staat op de voorzijde van dit boek een Palestijnse soldaat met op de achtergrond de brandende hoofdstad van Libanon, het toneel van de meest besproken gebeurtenissen uit 1982. Het westelijk deel van Beiroet, waar duizenden Palestijnen een toevlucht hadden gezocht, viel ten prooi aan ongekende verwoesting. De grimmige vastbeslotenheid van de Israëlische regering, onder aanvoering van premier Menachem Begin en defensiemi- nister Ariel Sharon, het georganiseerde verzet van de Palestijnen tegen de Israëlische overheersing te breken, leidde tot een bloedige strijd in Libanon. Het kostte duizenden weerloze Palestijnse en Libanese burgers het leven. Het bloedbad dat door Libanese rechtse milities in twee Palestijnse vluchtelingenkampen in West-Beiroet werd aangericht, maar waarvoor de wereldopinie de Israëlische regering medeverantwoordelijk achtte, bracht in de hele wereld een golf van ontzetting en ver- ontwaardiging teweeg. Vrede in het Midden-Oosten leek op dat moment verder weg dan ooit. Ook in de rest van de wereld zag het er in 1982 niet al te bemoedigend uit. Opnieuw bepaalden honger, oorlog en onder- drukking het dagelijks leven van een groot deel van de mensheid. In Polen onderging de bevolking de gevolgen van de staat van beleg die eind 1981 werd afgekondigd. Het verzet tegen de militaire dictatuur groeide, maar ook de onderdrukking nam toe en kreeg een steeds harder karakter. De vrijlating na elf maanden internering van Lech Walesa, de leider van de in- middels verboden vakbond Solidariteit, wekte weliswaar een straaltje hoop op betere tijden, maar of die hoop gerechtvaar- digd is, moet de toekomst leren. Walesa's vrijlating hield mogelijk verband met het einde van het Brezjnev-tijdperk, een tijd- perk waarin zowel de Tsjechische als de Poolse burgers monddood werden gemaakt. De dood van de Russische partijleider bood de kopstukken uit de wereldpolitiek een goede gelegenheid toenadering te zoeken tot de Sovjet-Unie. Dat Ruslands nieuwe grote man, ex-KGB-chef Joeri Andropov, een geheel andere koers zou gaan varen als zijn voorganger was onwaar- schijnlijk, maar misschien zouden de betrekkingen tussen het Westen en de Sovjet-Unie, die na de inval in Afghanistan en het uitroepen van de noodtoestand in Polen opnieuw verslechterden, toch weer wat opgevijzeld kunnen worden. In sommige opzichten was 1982 ook voor ons geen al te goed jaar. Met de economie ging het verder bergafwaarts en steeds meer mensen begonnen dat aan den lijve te ondervinden. Problemen te over, naast de ongetwijfeld talrijke goede momenten in het afgelopen jaar. Uitg. De Spaarnestad Haarlem;

27.

Boeknummer: 00531   Het aanzien van 1983. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld Historie -- Nederland, algemeen           (1984)    [redactieSpectrum] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1983 Het Aanzien van 1983: 1983 stond grotendeels in het teken van oorlog en vrede. Het wantrouwen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie werd door het neerschieten van een Zuidkoreaans lijnvliegtuig door de Russen en door de Amerikaanse invasie op Grenada vergroot. Er was dan ook weinig vooruitgang te bespeuren bij de ontwapeningsbesprekingen tussen beide supermachten in Genève. In West-Europa probeerden miljoenen mensen hun stempel op de bewapeningswedloop te drukken door massaal te demonstreren tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens. Het Midden-Oosten bleef de gemoederen bezig houden. Daar- voor waren Menachim Begin, die onverwacht aftrad als premier van Israël, en Yasser Arafat, die niet meer in staat bleek de eenheid binnen de PLO te bewaren, mede-verantwoordelijk. De situatie in Libanon bleef slachtoffers eisen. In Nederland en België volgde na een lange warme zomer een ‘hete’ herfst doordat ambtenaren massaal het werk neerlegden om te protesteren tegen de bezuinigingsvoorstellen van hun regering. Het openbare leven werd daardoor ernstig verstoord. De technische ontwikkeling ging in 1983 onverminderd voort. De Amerikanen en de Europeanen kwamen met verrassende primeurs op het gebied van ruimtesatellieten en de huiscompu- ter deed massaal zijn intrede in veel huisgezinnen. Het bleek zelfs mogelijk met eenvoudige computers diefstal van gege- vens te plegen! Deze zaken stemden tot nadenken maar er waren gelukkig ook lichtpuntjes, zoals de terugkeer van de democratie in Argenti- nië, de Libanese verzoeningsconferentie in Genève, de econmie die het diepste punt blijkt te zijn gepasseerd, die mede be- palend waren voor het aanzien van 1983. Het spectrum BV;

28.

Boeknummer: 00532   Het aanzien van 1984. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1985)    [Redactie Het Spectrum mmv Han van Bree,Frans Duivis,Peter Gielissen, Tjeerd van der Velde] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws in 1984 Het Aanzien van 1984: 1984 was, net zo min als voorgaande jaren een vrolijk jaar, al waren er zeker verheugende gebeurtenissen, waarvan dit boek ook getuigt. 1984 onderscheidde zich vooral door de onthullingen van jokkernijen, leugens, frauder en bedrog. Een paar opvallende voorbeelden: in de Duits Bondsrepubliek rolden enkele hooggeplaatste koppen door sterke aanwijzingen dat ze als politici geld hadden aangenomen van de firma Flick, en de vervalsing van de Hitlerdagboeken zorgde voor een spectaculaire rechtszaak. In België was een omvangrijk omkoopschandaal in de voetbalwereld lange tijd voorpaginanieuws. In Nederland onthulde de parlementaire enquête over RSV een onthutsend beeld van beleid waarbij veel werkgelegenheid en overheidsgeld gemoeid was; een onderzoek naar zwart geld bij enkele banken leverde ook zware verdenkingen op. Daarnaast waren er weer vele pogingen om, op al dan niet geweldloze wijze, elkaar te overtuigen van het eigen gelijk, zelden met resultaat: Iran en Irak bleven elkaar bestoken met argumenten en wapenvuur; de partijen in Libanon lieten het evenmin bij woorden. De Amerikaanse president Reagan arrangeerde een gesprek met Gromyko, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, dat minder dé belangen van de ontspanning tussen beide machtsblokken diende dan wel die van zijn verkiezingscampagne. Een anonieme afzender legde mijnen die de Rode Zee onveilig maakten; premier Thatcher ontving een IRA-bom in Brighton als oorverdovend argument. In Zuid-Afrika kregen de zwarten en de kleurlingen hun eigen verkiezingen, die echter tot niets leidden behalve rellen en doodslag. In Polen werd amnestie voor politieke gevangenen afgekondigd, maar kort daarop werd Popieluszko, belangrijk priester-verzetsstrijder, vermoord. De gewelddadige dood van premier Indira Gandhi leidde tot nog meer bloedvergieten in India. Maar er waren ook lichtpunten. In El Salvador maakte president Duarte een opening naar zijn tegenstanders. China en Groot- Brittannië werden het eens over de toekomstige status van Hong-Kong. Het staatsbezoek van de Zuidkoreaansë president aan Japan sloot een zwarte bladzijde af in de geschiedenis van beide landen. In de Filippijnen betekende de aanbieding van het meerderheidsrapport over de moord op oppositieleider Aquino wellicht een kentering in de politieke verhoudingen. De Olympische Spelen in Los Angeles boeiden miljoenen kijkers in de hele wereld, ondanks de boycot door bijna alle Oostbloklanden. Het grote goed van de vrijheid die op zoveel plaatsen bedreigd wordt, gaf de herdenking van D-Day en de bevrijding van België en zuidelijk Nederland in 1944 een extra dimensie. Daarnaast waren het huwelijk van prinses Astrid, het herstel van prins Claus, de jaarlijkse toekenning van prijzen om de mensheid te in haar zoeken naar vrede en perfectie evenzovele verademingen in een roerig jaar. U vindt het allemaal terug in dit boek: een jaar wereldbeleven. Het Spectrum Bv;

29.

Boeknummer: 00533   Het aanzien van 1981. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1982)    [Redactie Het Spectrum] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws van 1981 Het Aanzien van 1981: Een somber jaar met slechts enkele lichtpuntjes - zo kan 1981 wel gekarakteriseerd worden. Die somberheid kwam niet alleen uit de aard van de gebeurtenissen voort, maar ook uit het ontbreken van een lonkend perspectief voor de toekomst. Na magere jaren horen vette te komen, maar niets deed vermoeden dat de periode der magere jaren ten einde was. Nog steeds was de wereld in de greep van een ernstige economische crisis, waardoor miljoenen hun werk verloren of hun inkomen zagen dalen of zich, in het beste geval, zorgen over de toekomst maakten. Zeker, de situatie verschilde van land tot land: de werkloze in het rijke Westen had reden tot klagen, maar hij werd niet door honger bedreigd, zoals vele werklozen én werkenden in de Derde Wereld. Veel meer immers dan het Westen kampten de ontwikkelingslanden met de daar in de volle zin des woords rampzalige gevolgen van de economische crisis, de hoge dollarkoers en de sterk gestegen prijzen voor olie. Op zoek naar het kenmerkende van 1981 moet in de eerste plaats Lech Walesa worden genoemd, de leider van de vrije Poolse vakbond Solidariteit. Terwijl de toestand van de Poolse economie snel verslechterde en de rijen voor de lege levensmiddelenzaken steeds langer werden, streden Solidariteit en de Poolse regering om de macht, met de bekende gevolgen. Heel de wereld volgde de worsteling in Polen, omdat iedereen besefte dat de ontwikkelingen in dat land verstrekkende gevolgen konden hebben. In de tweede plaats stond 1981 in het teken van de aanslagen op politieke leiders. De geestelijk onevenwichtige John Hinckley schoot de Amerikaanse president Ronald Reagan neer, de ultrarechtse Turk Mehmet Ali Agca leegde zijn pistool op paus Johannes Paulus II en samenzwerende militairen doodden de Egyptische president Anwar al-Sadat, Nobelprijswinnaar voor de vrede. Deze aanslagen schokten de wereld meer dan die in Iran, waar de heftig vervolgde oppositie ware slachtingen onder de politieke leiders aanrichtte. In de derde plaats werd 1981 beheerst door de versnelde wapenwedloop tussen Oost en West, die vooral in West-Europa tot grote ongerustheid bij velen leidde. Het besluit van president Reagan om de neutronenbom toch in produktie te nemen, de voorgenomen plaatsing van nieuwe kernwapens in West-Europa en de stationering van de geduchte SS-20-raketten door de Sovjetunie vormden voor miljoenen Europeanen aanleiding de straat op te gaan en in massale vredesdemonstraties uiting aan hun bezorgdheid te geven. En misschien hielpen die betogingen, misschien klonk de roep om vrede en veiligheid door in het Witte Huis en in het Kremlin. Aan het einde van het jaar begonnen de Verenigde Staten en de Sovjetunie nieuwe besprekingen over wapenbeheersing. Dat was stellig een lichtpuntje, terwijl een veilig en onbedreigd Europa toch een ver, maar lonkend perspectief mocht heten. Simon Spaarndam Amsterdam Boek;

30.

Boeknummer: 00534   Het aanzien van 1985. Twaalf maanden wereldnieuws in beeld. Historie -- Nederland, algemeen           (1986)    [Redactie Het Spectrum mmv Peter Bataille, Hans van Bree,Frans Duivis, Peter Gielissen, Frans Lueb,Jeroen Piersman en Michel Phlippa] Fotoboek van markante gebeurtenissen en personen in Nederland en uit het wereldnieuws van 1985 HET AANZIEN VAN 1985 Het jaar 1985 kan bijgeschreven worden in de annalen van de geschiedenis. Een tumultueus jaar, met gebeurtenissen die in de toekomst van grote invloed zou- den kunnen zijn. De dood van de Russische partijleider Tsjernenko had een verjonging van de partijtop tot gevolg en zijn opvolger Gorbatsjov leek nieuwe we- gen in te slaan. Diens ontmoeting met de Amerikaanse president Reagan zou een periode van ontwapening kunnen inluiden. Of zullen de internationale span- ningen en de wapenwedloop juist toenemen door het plaatsen van kruisraketten in West-Europa, ondanks het massale verzet ertegen? Zal achteraf blijken dat de groei van de democratie in de Latijnsamerikaanse landen doorzet? Zijn de rassenonlusten zoals die o.a. tot uiting kwamen in Engeland en Denemarken voorboden van onoverkomelijke tegenstellingen? Het wereldvoedselprobleem kreeg ruime aandacht, mede dankzij Live Aid, maar is een oplossing nabij? Of zal 1985 bijgeschreven worden als het jaar waarin het verzet tegen de Zuidafrikaanse apartheid zo hevig werd, dat het einde van het systeem in zicht kwam? Het wereldnieuws werd naast bovengenoemde ontwikkelingen ook in belangrijke mate bepaald door het grote aantal vliegrampen, de aardbevingsramp in Mexico, de aanslag op het vlaggeschip van Greenpeace door de Franse geheime dienst, het Oostenrijkse wijnschandaal, de vondst van het lichaam van de concentratiekamparts Mengele. De Lage Landen hadden daarnaast ook hun eigen grote nieuws. Zo kreeg het bezoek van paus Johannes Paulus II aan de Benelux veel aandacht. Zowel in Nederland als in België werden parlementaire enquêtes afgehandeld, met voor de Belgen als resultaat dat zij vervroegd naar het stemlokaal moesten. Beide lan- den kenden ook hun gevangene in het buitenland: Ronald van den Bogaert werd gearresteerd in Zaïre en Klaas de Jonge zat ‘opgesloten’ in de Nederlandse am- bassade in Zuid-Afrika. Ook sportevenementen trokken de aandacht. Dramatische gevolgen hadden de rellen tussen Engelse en Italiaanse voetbalsupporters voor het begin van de Europa Cup-finale in het Brusselse Heizelstadion. In februari zaten in Nederland velen aan de beeldbuis gekluisterd om toch maar niets te hoeven missen van een uniek sportfestijn: de Elfstedentocht. Het Jaar van de Muziek (uitgeroepen omdat 300 jaar geleden Bach en Handel werden geboren) en het jaar van de herdenkingen (40 jaar na afloop van de Tweede Wereldoorlog) bestond dus zeer zeker uit twaalf gedenkwaardige maanden, waarvan u een helder en beeldrijk overzicht krijgt in dit nieuwe deel van de Aanzien-serie. De belangrijkste gebeurtenissen die in 1985 het nieuws bepaalden, hebben in dit boek een plaats gekregen. Soms was dat wereldnieuws van schokkende aard, maar ook minder ingrijpende berichten kleurden het jaar 1985 en verdienden daarom opname. De beste nieuwsfoto's zijn weer als illustraties gebruikt om van dit boek, zoals gewoonlijk, hét verslag van een jaar in woord en beeld te maken. Een greep uit de inhoud: - de kernraketdiscussies - de ramp in het Heizelstadion - vervroegde verkiezingen in België - de paus in de Benelux - herdenkingen: 40 jaar vrede, 400 jaar val van Antwerpen, 300 jaar Bach, Handel, Scarlatti - topconferentie Reagan-Gorbatsjov - aanslag op de Rainbow Warrior van Greenpeace -Live Aid - prins Willem-Alexander 18 jaar - zilveren bruiloft Belgisch koningspaar - Oostenrijks wijnschandaal -Josef Mengele gevonden - aardbeving in Mexico - vliegrampen en kapingen - aanslagen door 'de bende van Nijvel' - belangrijke sterfgevallen: Tsjernenko, Chagall, Rock Hudson, Simone Signoret, Orson Welles, Heinrich Böll, Soeur Sourire, Siem Vroom, Willy Alberti, Ludo Coeck Het Spectrum BV;

Uitgebreid zoeken