HEEMKUNDEKRING
OP DE BEEK
PRINSENBEEK

Beeldbank Bibliotheek

   
 

Heemkundekring 'Op de Beek' Beeldbank Bibliotheek Zoekresultaat

Aantal gevonden publicaties : 9   (uit: 667)


Uitgebreid zoeken
Gesorteerd op:  Boeknummer

Klik op publicatie voor vergroting en meer informatie

1. Boeknummer: 00065  
Herinrichten? Ja! maar ........
Ondernemingen -- Bank, Rabobank           (1980)    [KNOV]
Herinrichten? Ja! maar...... Brochure KNOV 1980

Voorwoord.
In toenemende mate ontstaat er behoefte aan instrumenten, waarmee planologische uitgangspunten ook daadwerkelijk kunnen worden be-
reikt. In deze nota wil het KNOV een aanzet geven voor de discussie en een bijdrage leveren aan de oplossing van de problemen, die zich
voordoen bij de uitvoering van ruimtelijke plannen.
De voorgestelde financiële regeling zal een stimulans kunnen zijn voor ondernemers om op vrijwillige basis medewerking te geven aan
deze uitvoering.
Voor nadere informatie kan men zich wenden tot het Koninklijk Nederlands Ondernemersverbond (KNOV)
Broekmolenweg 20
2289 BE Rijswijk
Postbus 379
2280 A3 Rijswijk
tel. 015 - 569395

KNOV;  
 

2. Boeknummer: 00066  
Prinsenbeek Nu en Straks
Ondernemingen -- Bank, Rabobank           (1981)    [Schreurs, P.H.J. ing]
Prinsenbeek Nu en Straks. Brochure KNOV 1981

Inleiding.
Op 7 mei 1981 heeft het CIMK het dpo-rapport 'Prinsenbeek, kiezen voor de toekomst' gepresenteerd aan de ondernemers.
Het onderzoek is gedaan in opdracht van de ondernemersvereniging POK en de gemeente Prinsenbeek.
Het was nodig om goed inzicht te kunnen krijgen in de huidige en toekomstige (on)mogelijkheden van het Prinsenbeekse winkelapparaat, rekening
houdend met ontwikkelingen in en rond 'Beek'. Het CIMK-rapport legt de ondernemers een keuze voor, een belangrijke keuze ten aanzien van de
ruimtelijke ontwikkeling van het winkelapparaat.
Een keuze die bovendien in direkte relatie staat met Haagse Beemden.
Het POK-bestuur heeft de afdeling Ruimtelijke Ordening van het KNOV verzocht de sinds 27 juni 1978 bestaande adviesrelatie aangaande de distri-
butie-planologische problematiek te kontinueren door de vereniging te adviseren bij de besluitvorming. Het KNOV heeft op 7 mei 1981 positief op dit
verzoek gereageerd en toegezegd uiterlijk begin juni 1981 een advies te zullen uitbrengen. Met voorliggend advies wordt beoogd deze toezegging
waar te maken.

KNOV;  
 

3. Boeknummer: 00067  
Puttershoek, een voorbeeld van ondernemerschap
Ondernemingen -- Bank, Rabobank           (1981)    [Blom, J.]
Puttershoek, een voorbeeld van ondernemerschap

In Puttershoek (noord-oost hoek van de Hoekse Waard) bekend door de aldaar gevestigde suikerfabriek, hebben de ondernemers in de detail-
handel kans gezien om gezamenlijk het reeds sinds 1960 bestaande winkelcentrum voor eigen rekening en risico uit te breiden.
Tot nu toe is het in ons land nog niet gelukt om ondernemers samen op één rij te krijgen zodat zij het risico van ontwikkeling en bouw van
winkels en woonhuizen zelf willen dragen en over hun onderlinge concurrentie heen kunnen stappen en een goede samenwerking kunnen opbouwen.

Afdeling Ruimelijke ordening Rijswijk;  
 

4. Boeknummer: 00405  
Rondom De kleine Hoeve
Monumenten -- Landgoed/kasteel, Burgst           (2011)    [Karin Vennegoor]
Beschrijving van Eco-boerderij De Kleine Hoeve en geschiedenis van Burgst voor de jeugd.

Inhoud:
Beste meisjes en jongens ------------------------------ 4
1 = Stadsboerderij De Kleine Hoeve--------------------- 4
     Natuur & Landschap ------------------------------- 4
     Dieren?....Eten?---------------------------------- 5
     Granen------------------------------------------ 7
     Geschiedenis Burgst —--------------------------- 8
2 = De Beemden------------------—----------------- 11
     Maak een rietbootje ————————-------------— 12
3 = DeAkkerwal----------------------------------------- 14
4 = Centrale Akker------------------------------------- 15
     Recept Pompoensoep ——————————————— 16
5 = Cingeltjes------------------------------------- 17
6 = De Grote Hoeve-------------------------------- 18
7 = Prinsenbosje —..—................... -.......— 19
     Recept Lindebloesemthee —————--------------- 19
8 = Landhuis Burgst----------------------------------- 20
     Bomen meten-------------------------------------- 21
     Wat hoort bij elkaar? ———————————— 22
9 = Kroningslaantje---------------------------------- 23
10= Boerderijwinkeltje De Kleine Hoeve................. 24
     Speuren naar sporen----------—————----------— 24
     Puzzel--------------------------------------- 25
Oplossingen en Antwoorden —---------------------------- 26
Zoekkaart Waterdiertjes--------------------------------- 27
Colofon------------------------------------------------- 28

Beste meisjes en jongens,
'Stadsboerderij De Kleine Hoeve', wat is dat? Deze vraag zullen jullie na de
excursie vast goed kunnen beantwoorden. Dit boekje geeft hierop een kleine
aanvulling. Je kunt er dingen in naiezen, er staan leuke weetjes, 'doe-dingen'
en puzzeltjes in en het vertelt een beetje van de eeuwenoude geschiedenis
van dit gebied. De indeling van het boekje volgt een denkbeeldig 'rondje' dat
je hiernaast op het kaartje aangegeven ziet staan. Elk nummer is een apart
hoofdstukje. Het vertelt iets over wat je op en rondom De Kleine Hoeve
tegenkomt. Veel plezier met het lezen, de puzzels en de 'doe-dingen',
namens alle boeren en boerinnen van De Kleine Hoeve.

Eigen uitgave i.s.m FMO-fonds;  
 

5. Boeknummer: 00407  
Van de Kleine Schans naar de Grote Schans
Monumenten -- Kleine Schans Terheijden           (onbekend)    [Johan van der Made en Ad van Oosterhout]
Fietsroutebeschrijving door landschap van Terheijden. Bijlage bij nr 35 van tijdschrift De Vlasselt. Deeltje nr 3 in serie Callot-paden

Fietsroutebeschrijving door landschap van Terheijden. Bijlage bij nr 35 van tijdschrift De Vlasselt. Deeltje nr 3 in serie Callot-paden

INHOUD
VOORWOORD blz. 2
VAN DE KLEINE SCHANS NAAR DE GROTE SCHANS
Fietsroutebeschrijving (historie + natuur) door het landschap van Terheijden blz. 3
DE 80-JARIGE OORLOG IN TERHEIJDEN
1568 - 1648 (Johan van der Made) blz. 23

Voorwoord
In september 1984 ontstond in de Heemkundige Kring ‘Breda’ het idee van de 'Cattot-paden'. De Bredase heemkundige kring
ging in samenwerking met heemkundige, oudheidkundige en natuurhistorische groeperingen in de omgeving van Breda wan-
del- en fietspaden uitzetten en liet deze op een bijzondere manier beschrijven door plaatselijke deskundigen.
De voorkeur ging uit naar paden, die wegen, waterlopen en terreinen konden zijn geweest, door ooggetuigen uit de 16e
of 17e eeuw in oorlogsverband in kaart gebracht en beschreven.
Onder de kunstenaars, die het 17e eeuwse schouwtoneel van belegeringen en andere gebeurtenissen met eigen ogen heb-
ben gezien en verslag ervan hebben gegeven, is Jacques Callot. Hij was te Nancy geboren in 1592 en daar gestorven in
1635. Tien jaar van zijn leven bracht hij zo wat door aan het hof van de Medicis in Toscane. In 1627 begon hij, in de re-
gio Breda, aan een opdracht van Isabella, de Infante van Spanje, met het maken, van een gravure over de belegering
van Breda. Spinola had dat beleg in 1625 tot een groot Spaans wapenfeit gemaakt. Onder de titel: ’Siege de Breda
kwam een nauwelijks geëvenaard kunstwerk tot stand, dat bij nadere bestudering een niet te ontkennen boodschap van
vrede inhield. Het is daardoor een tijdsdocument geworden van de 16e eeuwse ommekeer in de opvattingen over het be-
halen van overwinningen en het vermijden van bloedvergieten met inzet van een romantisch en onwaarachtig ridderidealis-
me. Op de plaats, in de gravure, waar het eertijds gebruikelijk was de glorie en de triomf van een overwinning in beeld
te brengen, schetste Callot op 'Siege de Breda' vooral de ellenden van een belegering.
Het zelfportret van de graveur, waar hij ergens op de zuidoever van de Mark ten noorden van Terheijden de gravure van
het beleg zit te ontwerpen, voert het gezamelijke Callotpadenproject als embleem.
De kaart van Callot is een bijzonder cultuurhistorisch document; ze geeft een kijk op mens en landschap van West-Bra-
bant. De proefuitgave van de eerste Spinolawandeling verscheen tijdens de tentoonstelling 'Volgens van Goor...' in
1985 in het Stedelijk en Bisschoppelijk Museum te Breda.
Wegen, die rechtstreeks in dienst gestaan hebben van een oorlogsgebeuren, en als zodanig beschreven en in kaart ge-
bracht, worden nu in de gedaante van 'Callotpaden' als vredige wandel- en fietsroutes met historische en natuurhis-
torische bijzonderheden uitgegeven. Leerzaam zullen de Callotpaden moeten zijn voor de jeugd en onderhoudend voor de
ouderen. Zoals zwaarden ooit eens allemaal moesten worden omgesmeed tot ploegscharen, zo willen wij in oudheidkundige
en natuurhistorische kringen van de oude paden op historische kaarten touristische fiets- en wandelrouten trachten
te maken voor het beleven van de vrede.
De gezamelijke medewerkers aan het Callotpaden-project

Heemkundekring De Vlasselt;  
 

6. Boeknummer: 00418  
Engelbrecht van Nassau. Jrg 41,2022.1 met 'Kunst op Straat in Prinsenbeek'
Cultuur -- Straatkunst           (2022)    [Kees de Jong]
Kwartaalblad van Vereniging Engelbrecht van Nassau met o.a. artikel 'Kunst op Straat in Prinsenbeek'

INHOUDSOPGAVE
Van uw waarnemend voorzitter - Mare Cantrijn......1
Van uw redactie -Hajé Wessels......3
Kunst op straat deel 8A, Prinsenbeek - Kees de Jong......4
Breda in de Tweede Wereldoorlog deel 8 - Joop Baker......13
De prinsen van Oranje en de schuttersgilden - Monique Rakhorst......21
Zelfstandige bedrijfjes van vrouwen in Breda - Jade Wirken......25
Digitale versie van kadastrale minuutplannen van 1842 - Twan van den Broek......33
Bericht van de werkgroep MONARCH - Ben Jansen......38
Nieuwe straatnamen deel 75 - Gerard Otten......39
Recent verschenen-Ben Jansen......41
Kroniek van Breda - Kees de Jong......43

VAN UW REDACTIE
Hajé Wessels
Het nieuwe jaar is alweer twee maanden oud. Zo snel gaat de tijd!
Het eerste nummer van 2022 ligt voor u.
Tussen het verschijnen van nummer 4 van vorig jaar en nu is er weer
heel veel gebeurd:
Gedeeltelijke lockdowns, langere Kerstvakantie en niet te vergeten:
een nieuwe regering!
En nu maar hopen dat daar iets goeds van komt....
10 januari werd Johanna van Polanen geboren, 630 jaar geleden. Nooit geweten dat zij op haar
elfde al trouwde met de naamgever van ons blad, Engelbrecht van Nassau-Siegen! Maar dat soort
kind-huwelijken waren in die tijd normaal.
En 160 jaar geleden werd het Bredase Stadsarchief opgericht. Een zeer oud en eerbiedwaardig
instituut dus. En onlangs vernieuwd.
150 jaar geleden zag de suikerfabriek het licht, ik heb een deel van mijn militaire bestaan door-
gebracht in Breda. En de geur als er weer suiker werd gebrand zal ik de rest van mijn leven niet
vergeten.
En wist u dat het Wilhelminapark al 131 jaar oud is?
Basiskennis voor alle Bredanaars zou ik zeggen.
Wat ook vorig jaar gebeurde in december: dat foeilelijke gebouw van het UWV ging tegen de vlakte.
Je kunt nu vanaf de Markendaalse weg het Groot Arsenaal van de voormalige Seeligkazerne, nu
de Rooi Pannen, bekijken. Helaas tijdelijk, want er komt nieuwbouw voor in de plaats. Maar niet
zo massaal, want er komen doorgangen naar de Nieuwe Mark.
Als het goed is gaan ze deze maand ook beginnen met de werkzaamheden rondom en aan de
Nieuwe Mark. Dat zal verkeersproblemen opleveren denk ik. We zullen zien!

VAN UW WAARNEMEND VOORZITTER
Marc Cantrijn
Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf is het jaar 2022 net twee weken geleden onder een somber gesternte van start gegaan. Onze-
kerheid over de al maar voortdurende coronapandemie, een snel oplopend aantal besmettingen, gesloten winkels, lege cafés en res-
taurants, de rode toegangsdeur van onze Grote Kerk al enkele weken hermetisch gesloten, niemand op een terrasje, een desolate Grote
Markt, lege tribunes bij NAC, toenemende onvrede bij veel mensen.
Zelden was het zó lang zó stil en zó ongezellig in onze mooie stad Breda. Een periode die we ons nog lang zullen herinneren!
Wat een contrast met het onderwerp van de lezing die Ton Hinten op 5 november 2021 verzorgde:
'Evenementen en stadsfeesten in de vorige eeuw'! Aan de hand van prachtige foto's én zelfs bewegend beeld ('Een bloemencorso aan de
boorden van de Wilhelminavijver) nam hij de aanwezige leden van Engelbrecht van Nassau en De Oranjeboom mee langs een groot aantal
uitbundige feestelijke evenementen.
We waren blij, dat we na een lange periode van stilte weer voorzichtig van start konden gaan met onze lezingen, die we vanaf vorig jaar
in nauwe samenwerking met onze collega's van De Oranjeboom organiseren. Helaas moest de geplande lezing op 10 december over de geschiedenis
en huidige ontwikkelingen van de wijk Heuvel door Mare Berends uitgesteld worden. Deze lezing, waar we al tientallen aanmeldingen voor
hadden ontvangen, zal op een later tijdstip worden gehouden.
Blijf onze website in de gaten houden om te zien wanneer de lezingen weer kunnen plaatsvinden.
https://www.engelbrechtvannassaubreda.nl/nieuws-actueel.
In dit eerste nummer van het nieuwejaar kunnen we deel 8 lezen van de indrukwekkende rubriek 'Breda in de Tweede Wereldoorlog', verzorgd
door Joop Bakker. Indrukwekkend, omdat heel koeltjes melding wordt gemaakt van de meest ingrijpende vrijheidsbeperkingen die ooit over de
Bredase bevolking zijn uitgestrooid. Iedere maand werden de maatregelen stringenter, geen enkel perspectief op versoepeling of verbetering,
geen vrije pers of meningsuiting, toenemend verzet en oplopende polarisatie tussen pro- en anti bezetter.
Ook maken we in dit nummer kennis met Jade Wirken, een jonge talentvolle Bredase studente.
Tijdens één van haar Masterstudies in Leiden heeft zij onderzoek gedaan naar de positie van zelfstandig werkende Bredase vrouwen in de 19deeeuw.
Moedige vrouwen, die de handen uit de mouwen staken om, bv na het overlijden van hun echtgenoot in hun eigen levensonderhoud en
dat van hun kinderen te kunnen voorzien.
Ik wens u veel leesplezier met deze eerste editie in het nieuwejaar. Ik hoop u te mogen ontmoeten tijdens één van de lezingen of tijdens de ALV,
die gepland staat op zaterdag 9 april. Wij zullen u hierover uiteraard tijdig informeren.
Zoals u weet, verzorgen we iedere drie maanden ook een digitale nieuwsbrief. Mocht u deze nieuwsbrief niet in uw mailbox ontvangen, geef dit even
door aan het secretariaat engelbrechtvannassau@gmail.com
Voor nu, alle goeds en blijf gezond.

Engelbrecht van Nassau;  
 

7. Boeknummer: 00426  
Burgst. Van geborgen akker naar geborgen landgoed
Monumenten -- Landgoed/kasteel, Burgst           (2011)    [Karin Vennegoor]
Deel van serie informatieve brochures over wijk de Haagse Beemden onde redactie van ECO-IDEE i.s.m. FMO-fonds Breda

INHOUD
Kaart 'Heerlijkheid Burgst' eind 15e eeuw in de Hage......2
Voorwoord......4
Inleiding......5
De geschiedenis van Burgst......7
     Naam......7
     Grondbezit......7
     Rechten van de Heer van Burgst......9
     De Cingeltjes......11
     De Grote Hoeve......11
     De Kleine Hoeve Muizenberg......12
     De Kleine Hoeve......12
     De Wallen......14
     Het Landhuis......15
Het Landschap......17
     Ontstaan......17
     Hoge Akker......19
     Akkerwal......20
     Park......21
     Bos......23
Natuur 25
     Bodem......25
     Vegetatie......25
     Fauna......27
Tot slot/Colofon......30
Bronvermelding......31

Voorwoord:
Midden in de wijk de Haagse Beemden ligt een groen gebied van ruim 80 ha en hier ligt het landgoed Burgst. Dat het landgoed oorspronkelijk
veel groter was en een stuk van de wijk besloeg weten veel bewoners van de Haagse Beemden niet. Graag willen we u daarom meer vertellen
over het huidige en oorspronkelijk landgoed op het gebied van cultuurhistorie, natuur en landschap.
Wist u dat het stedebouwkundig ontwerp van de Haagse Beemden bewust gekozen is om het landgoed in stand te houden? Dit unieke
ontwerp heeft ertoe geleid dat de wijk de Haagse Beemden in de zgn. Canon van de Ruimtelijke Ordening terecht is gekomen
(http://canonro.nl/de Canonro_nl/Alle_ iconen/Haaqse_Beemden.aspx?rld=720).
Deze publicatie is tot stand gekomen door de samenwerking van de initiatiefnemers Stichting De Kleine Hoeve, Stichting Vrienden van de
Kinderboerderij de Sik, Heemkundekring 'Op de Beek' en landgoedeigenaar dhr. A.L.E. Smits van Burgst met medewerking van
het Stadsarchief Breda, Vereniging voor Natuur-en Milieueducatie IVN Mark & Donge en ECO-IDEE. We hopen dat de organisatie van
begeleide wandelingen en deze publicatie bijdragen aan een breder begrip van de waarden van dit bijzondere gebied. Omdat
stadsboerderij De Kleine Hoeve en kinderboerderij De Sik, ook actief zijn in het gebied biedt de kennismaking ook een mogelijkheid om hun
rol te leren kennen.
Zo 'Burgst' de 'geborgen akker' betekent en het middeleeuws dijkje de bewoners destijds de geborgenheid gaf tegen het water, zo willen
de initiatiefnemers met het boekje en de begeleide wandeling bereiken dat de omliggende wijk geborgenheid zal bieden aan het landgoed en
haar bewoners.
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door een financiële ondersteuning van het project 'Boeren en Buurten' (WMO) van de Gemeente Breda.
Wij wensen u veel plezier met het lezen van dit boekje.

Inleiding:
Graag nemen we u mee naar de Landgoederenzone Haagse Beemden, die als een groene long middenin de wijk gelegen is. Het aan de
noordkant van de Emerparklaan gelegen landgoed Ijzeren Hek, laten we hier buiten beschouwing. We beperken ons tot het landgoed Burgst,
het groene gebied omsloten en deels opgeslokt door de verschillende wijken van de Haagse Beemden en de Emerparklaan.
Fietst u vanaf het Paradijspad in zuidelijke richting, ga dan ter hoogte van het skatepleintje links het zandpad in. U zult zich gelijk buiten
voelen, doordat aan weerszijden bosranden oprijzen. Rechts ziet u door de bosrand heen een ruige weide en links bevindt zich een klein stukje
bos met verschillende grachtjes, de Cingeltjes genaamd. Tussen de bomen door kunt u het boerderijcomplex van de Grote Hoeve zien. Let
even goed op het pad, want met de grote plassen en de modderige ondergrond zou je met de fiets makkelijk onderuit kunnen gaan! In de
schaduw van de grote eiken ligt er links aan het eind een poel. Ga rechtsaf de Burgstsedreef op. Tussen de statige oude eiken door kijkt u
op een prachtig, licht glooiend agrarisch cultuurlandschap rijkelijk omzoomd met bos. Rechts van u is de toegang naar de Grote Hoeve,
en links van u ziet u Stadsboerderij De Kleine Hoeve waar u op woensdag- en vrijdagmiddag in het boerderijwinkeltje biologische
groenten en vlees kunt kopen. Op De Kleine Hoeve helpen mensen met een beperking en 10 van hen wonen nu hier bij de boerderij met de voor
hen op maat gesneden begeleiding. Naast De Kleine Hoeve vinden we het privé landgoed, een 18e eeuws landhuis met een parkachtig bos,
van de heer Smits van Burgst. Met een begeleide Burgst-wandeling kunt u nader kennismaken met het gebied dat buiten deze wandeling
niet toegankelijk is voor het publiek. De begeleide Burgst-wandeling start vanuit de Kinderboerderij de Sik, die aan de zuidpoort van het
landgoed gelegen is en die onderhouden en gerund wordt door de Stichting Vrienden van de Kinderboerderij. Tevens dragen mensen van
De Kleine Hoeve hier hun steentje bij.
Al fietsend en wandelend door het landschap komt u zoveel bijzonderheden tegen. Dingen die je nieuwsgierig maken hoe ze zo zijn
ontstaan, waarom die naam, welke geschiedenis schuilt daar achter? In dit boekje willen we u proberen mee te nemen door dit landschap en de
samenhangen te verhelderen die er zijn tussen het landschap met haar inrichting en de historie, cultuur, natuur, geografische ligging en bodem.
Want elk landschap heeft zijn eigen samenhangen, zijn eigen verhaal en zijn eigen identiteit.

Stg ECO-IDEE;  
 

8. Boeknummer: 00449  
Huisraad, Vee en Boerengereedschap in de 17e en 18e eeuw
Historie -- Werktuigen/Gereedschappen           (1995)    [Christ Buiks]
Themanummer van tijdschrift van Heemkundekring De Vlasselt

INHOUD
INLEIDING............................................. 4
INVENTARIS OPGEMAAKT IN 1618.......................... 8
graan en koren in het sterfhuis..................... 8
houtwerk............................................ 9
ijzerwerk.......................................... 16
koperwerk.......................................... 17
tin en aardewerk .................................. 19
linnengoed......................................... 20
wollen stoffen..................................... 21
veestapel...........................................22
UIT DE OVERIGE INVENTARISSEN......................... 23
keuken - aardewerk - vuur ......................... 23
kleren-bedden-linnengoed........................... 35
zuivel - emmers - tonnen............................41
rundvee - paarden - paardentuig.....................43
graan - hooi - stro ............................... 51
landbouwwerktuigen .................................55
varia.............................................. 63
DE HOEVEN OP DE NOORD................................ 67
Eerste Hoeve....................................... 67
Tweede Hoeve....................................... 69
Derde Hoeve ....................................... 71
Vierde Hoeve........................................73
Vyfde Hoeve..........s............................. 74
Sesde Hoeve........................................ 75
LITERATUUR........................................... 76

INLEIDING
Wat voor meubilair en wat voor keukengerei hadden de mensen vroeger, wat voor landbouwwerktuigen bestonden er, hoe was de
indeling van het huis en andere vragen zullen in dit verhaal aan de orde komen.
Over deze onderwerpen is in de buurt van Breda nog niet veel onderzoek gedaan. Toch is er materiaal genoeg. Vooral de staten en inven-
tarissen, waarin de boedel van een overledene wordt beschreven, leveren enorm veel inlichtingen over de zogeheten materiële cultuur
van onze voorouders. Probleem is wel dat veel benamingen ons totaal onbekend zijn, zeker als men niet op de hoogte is van hel plaatselijk
dialekt. Ook woordenboeken verschaffen hier niet altijd uitkomst, omdat de termen soms alleen in een bepaalde regio bekend waren.
Soms weten bejaarde mensen nog de naam van een al lang in onbruik geraakt voorwerp. De namen van de voorwerpen varieerde per dorp en tijd.

Bij het overlijden van één of de beide ouders werd vaak de inboedel getaxeerd. Ook gebeurde dit bij inbeslagname (bijvoorbeeld als
iemand niet op tijd betaald had). Taxatie van de inboedel was nodig om aan de erfgenamen ieder een gelijk part toe te kunnen delen.
De schepenen1 gingen dan naar het betreffende huis en stelden een lijst van de bezittingen met hun waarde op. Die lijsten zijn bij duizenden te
vinden in de archieven. Ze geven een goede indruk wat voor meubels, bestek, linnengoed, bedden, landbouwalaam, speciale werktuigen etc.
er waren.
Bij het opstellen van de lijst van bezittingen konden er twee wegen bewandeld worden namelijk: ordenen per vertrek - kamer of ordenen
naar de soort materiaal (bv. ijzerwerk, koperwerk, hout etc.). Deze laatste methode werd in de onderzochte inventarissen van Terheijden
het meest toegepast.
De meeste beschrij vingen hebben betrekking op boerderijen. Ook bij burgers was vroeger trouwens veel boerengereedschap te vinden.
Op elke boerderij kwam uiteraard een minimum aan gereedschap voor, zoals een schop, een riek, een ploeg etc. Maar toch bestonden er
enorme verschillen tussen de rijke boeren en de keuters. Interessant is ook dat we uit de inventarissen op kunnen maken welke kamers een
boerderij had, waar de schuur stond (vast aan de stal of los), of er hooibergen waren en zo nog tientallen andere feiten meer. In dit
boekje beperken we ons tot het huisraad en het boerengereedschap.
Een groot deel van de benamingen zal de moderne lezer onbekend voorkomen. Soms zijn die oude namen nog te vinden in (Middel-
nederlandse) woordenboeken, soms ook niet. En dan moeten we uit de context proberen op te maken waar het werktuig voor diende.

De onderzochte inventarissen zijn afkomstig uit R193, R194 en R195 Terheijden (streekarchief Oosterhout) en dateren uit de 17e en 18e
eeuw. We geven dus een soort samenvatting van een stuk of 20 verschillende inboedels. Achter de naam staat het sterfjaar van de
betrokkene en soms (voorafgegaan door de 'X'2) de echtgenoot/ echtgenote.
De bezitters van al die goederen waren:
- Quiryn Peeter Henricx de Backer, 1618,
- Josyntken Claessen, 1665,
- Pietronella Meynaerts, 1712,
- Anneken Otte van Roelen, 1715,
- Marya van Rooy, 1715X Adriaen Cornelis Smit,
- Adriaen Snyders alias van Chaam, 1715 X Willemijn Steven Schouw,
- Hendrick Peter Bressers, 1716,
- Govert Bastiaensen van der Made, 1717X Cornelia de Hul,
- Cornelia Dirven 1717 X Peter Jan Quirynen,
- Cornelis Adriaen Dircken, 1722,
- Pieternella van Loon, 1723,
- Nicolaes Anthony Franssen, 1724X Anna Maria Meeuwesen,
- Pieternella de Gref, 1727 X Cornelis Gastelaers,
- Anthony Cornelis Quirynen, 1732 X Jenne Cornelis Luykx,
- Comelia Cornelis Krijnen, 1732 X Stoffel van Sundert,
- Henderick Frijlink, secretaris, 1738 X Willemina van Beeck (opvallend rijke inventaris met veel zilver, meubilair etc.),
- Bartholomeus Huybrecht de Jonge, 1759 X Bastiaenken Adriaensen van Leijen.

Van de eerstgenoemde is de meest interessante lijst gevonden. Daarom wordt deze helemaal weergegeven. Quiryn Peeter Henricx de
Backer was oud-schepen van Terheijden en overleed in 1618. Hij had vier kinderen: Willemken, een dochter van 10 jaar, Nelleken, 9 jaar,
Geraerdt, 7 jaar en Peeter, 5 jaar, waarvan de moeder Jenneken Geraerdt Theunissen was.
Opvallend in deze inventaris is een zeer vroege vermelding van het woord moos, de op één na oudste tot nu toe in de Baronie. In 1548
wordt in het kasteel van Strijen te Oosterhout reeds een moos vermeld.
Vervolgens worden uit de andere inventarissen de voorwerpen ingedeeld naar groepen:
- keuken-aardewerk-vuur
- kleren-bedden-linnengoed
- zuivel - emmers - tonnen
- rundvee-paarden-paardentuig
- graan - hooi - stro
- landbouwwerktuigen
- varia.
Tot slot wordt weergegeven wat er in de grote boerderijen op de Noord aanwezig was in 1670.

Heemkundekring De Vlasselt;  
 

9. Boeknummer: 00482  
t Koepeltje bij het Liesbos. Brochure. T.g.v. Open Dag Koepeltje 1981
Monumenten -- Liesbos, theekoepel           (1981)    [Herman Dirven]

t Koepeltje bij het Liesbos. Brochure. T.g.v. Open Dag Koepeltje 1981

INHOUD
1 Wat is een theekoepeltje.
2 Het Koepeltje is in 1836-1837 gebouwd.
3 De omgeving van het Koepeltje van 1835-1875.
4 Het gebruik van het Koepeltje van 1837-1876.
5 De Hoeve Luchtenburg wordt Vincentius hoeve (1880).
6 Het Koepeltje als buitenplaats voor en van het St. Vincentius Jongens-Gesticht te Breda (1855-1918).
7 Het Koepeltje als woonhuis(je) (1919-1955).
8 Verval en restauratie van het Koepeltje (1955-1981).
9 Nog even mijmeren over het verleden, heden en toekomst van het Koepeltje bij het Liesbos.

VOORWOORD
De geschiedenis van het Koepeltje bij het Liesbos is zeker niet spectaculair te noemen. In zijn anderhalve eeuw dat het nu bestaat heeft het echter wel veel mee gemaakt. We zullen u dat in
de volgende hoofdstukken trachten uit te leggen. Want laten we duidelijk zijn, dat we zeer blij zijn dat de familie Leyten het op zich genomen heeft om dit unieke monumentje te behouden. Een
prachtig en zelfs uniek stukje verleden bleef daardoor behouden.
Herman Dirven


Werkgroep Haagse Beemden;  
 

 

Uitgebreid zoeken

Laatste wijziging binnen getoonde publicaties: 25 april 2023